Vasiyetname

 Vasiyetname ile evinizi, arabanızı, bankadaki paranızı oğlunuza, kızınıza, eşinize ya da bir arkadaşınıza bırakabilirsiniz. Vasiyetname siz öldükten sonra yerine getirilecektir. Siz hayatta olduğunuz sürece kimse bu malları sizden isteyemez.

Vasiyetname ile kendinize mirasçı atayabilirsiniz, belirli mallarınızı istediğiniz kişiye bırakabilirsiniz, yedek mirasçı belirleyebilirsiniz. Bu yazımızda vasiyetname ile ilgili en çok merak edilen soruları cevapladık. Vasiyetname nedir? Vasiyetname nasıl yazılır? Vasiyetname düzenlemenin faydaları nelerdir? Vasiyetnamede neler yazar? Vasiyetname değiştirilebilir mi? Vasiyetname düzenleyen kişinin yaşı önemli midir? Vasiyetname için sağlık raporu gerekli midir? Vasiyetname iptal olur mu? Alzheimer hastası bir kişi vasiyetname düzenleyebilir mi? Mirasımı kimlere vasiyet edebilirim? Vasiyetname ile birini mirasçılıktan çıkarmak mümkün mü? Vasiyetnamenin açılması nasıl olur?

Vasiyetname Nasıl Yazılır 

Elinize kâğıt ve kalem alarak vasiyetinizi yazabilirsiniz. Bu şekilde düzenlenen vasiyetnameye el yazılı vasiyetname denilmektedir. Notere giderek vasiyetname yazdırmak zorunda değilsiniz. Evinizde yazdığınız bu vasiyetname de geçerli olacaktır. El yazılı vasiyetnamenin üzerine tarih yazarak imzalamak zorundasınız. Yazı üzerinde karalama yapmamalısınız. Vasiyetname yazarken oluşan yazım hatalarının üzerini çizmeniz yeterli olacaktır.

Vasiyetnamenizi çizgisiz kâğıda yazabileceğiniz gibi kareli veya çizgili kâğıda da yazabilirsiniz. Kullanacağınız kalemin rengi önemli değildir. Mavi renkli kalemle yazabileceğiniz gibi siyah veya kırmızı renkli bir kalemle de yazabilirsiniz. Vasiyetnamenizi tükenmez kalemle yazabileceğiniz gibi dolma kalemle de yazabilirsiniz. Kurşun kalemle de yazsanız vasiyetnameniz geçerli olacaktır; fakat zaman içinde solma ve silinme olasılığı bulunmaktadır. Yazdığınız vasiyetname birden fazla sayfadan oluşuyorsa her sayfanın altına numara vermenizi öneriyoruz. Zorunlu olmasa da vasiyetinizin her sayfasına tarih yazmanızı ve sayfanın altını da imzalamanızı tavsiye ediyoruz.

Yazdığınız bu vasiyetnameyi kapalı bir zarf içinde saklamanız doğru olacaktır. Saklamak için vasiyetinizi çekmecenize bırakabileceğiniz gibi bir arkadaşınıza da teslim edebilirsiniz. Vasiyetinizi bıraktığınız kişinin, siz öldükten sonra, zarfı açmadan mahkemeye teslim etmesi gerektiğini bilmesi gerekir. Vasiyetnameyi ne şekilde yazacağınızı bilmiyorsanız bize veya tecrübeli bir avukata danışabilirsiniz.

El yazılı vasiyetname dışında noterde de vasiyetname düzenleyebilirsiniz. Vasiyetinizi kendiniz yazarken şahit gerekmezken, noter vasiyeti için 2 tanık gerekmektedir. Ayrıca vasiyetnamenizi noterde yazdırırsanız, saklamak zorunda değilsiniz; çünkü noter sizin için vasiyetnameyi saklamak zorunda. Böylelikle vasiyetinizin kaybolması, bir başkasının eline geçmesi mümkün olmayacaktır. Noterde düzenlenen resmi vasiyetname hakkında daha fazla bilgi için yazımızı okuyabilirsiniz.

El yazılı vasiyetname ve resmi vasiyetnameden başka, sözlü vasiyet de mümkündür. Sözlü vasiyet her zaman geçerli değildir. Sözlü vasiyetin geçerli olması için bulunması gereken bazı şartlar vardır. Öncelikle bir kişinin diğer yollarla vasiyet düzenlemesi mümkünken yapacağı sözlü vasiyet geçerli olmaz. Bir kişinin video veya ses kaydı ile sözlü vasiyet yapması geçerli değildir. Çevresinde bulunan 2 şahide vasiyetini sözlü olarak açıklamalıdır. Sonrasında bu iki tanık vasiyeti yazıya dökmelidirler. En kısa sürede de mahkemeye başvurmalıdırlar. Buradaki süre 1 ya da 2 gün olmalıdır. Daha fazla gecikilmemelidir.

Vasiyetname Düzenlemenin Faydaları

Genellikle mirasın paylaşılmasında çıkan sorunlar sebebi ile aile ilişkileri zarar görmekte, anlaşmazlıklar sebebi ile mal varlıkları ortaklığın giderilmesi davasına konu olmaktadır. Bu da tüm mirasçıların ayrıca ekonomik olarak da yıpranmasına yol açmaktadır.

Bu sonuçlara engel olmak ve mirasçıların arasında sorun çıkmasını engellemek için vasiyetinizi yazabilirsiniz. Böylelikle sahip olduğunuz taşınmazlarından hangisini kime bırakmak istediğinizi açıklayabilirsiniz. Ayrıca bankadaki paranızı kime veya kimlere hangi oranda bırakmak istediğinizi de vasiyetinizde yazabilirsiniz. Vasiyetnamenizde mirasınızı nasıl paylaştırmak istediğinizi belirleyebildiğiniz gibi, bazı mirasçılarınızı mirasçılıktan çıkarabilirsiniz. Mirastan men ettiğiniz bu kişiler artık sizin mal varlıklarınızdan pay alamazlar.

Vasiyetnamede Neler Yazar?

Vasiyetname kişinin son isteklerini ve kendisine ait olan mal varlıklarının mirasçılar arasında ne şekilde paylaşılmasını istediğini anlatır. Kişi vasiyetname düzenleyerek kime ne bırakmak istediğini, kimleri mirasçılığından çıkarmak istediğini, mirasçılarından birinin kendisinden önce ölmesi durumunda art mirasçının veya yedek mirasçının kim olacağını belirleyebilir.

Yine yasal mirasçılarına mal bırakmak istemeyen kişiler vasiyetname düzenleyerek ölümünden sonra mal varlıklarının bir kısmının veya tamamının vakıf ve derneklere bırakılmasını vasiyet edebilirler. Ayrıca yasal mirasçısı olmayan bir kişiyi mirasçı olarak atayabilirler.

Peki, vasiyetname düzenlerken neler yazmanız gerekiyor. Tüm mal varlığımı kızım Sevim’e bırakıyorum, diğer çocuklarıma hiç bir şey bırakmıyorum yazsanız bu vasiyetname geçerli olur mu? Birçok kişi vasiyetname yazarak farklı şeyleri amaçlamaktadır. Önemli olan ise vasiyetname ile bu amaca ulaşılıp ulaşılamayacağıdır. Kimse yazdığı vasiyetnamenin iptal edilmesini istemez. Ne yazık ki yapılan hatalar sebebiyle birçok vasiyetname iptal edilmektedir. Vasiyetname yazmadan önce mutlaka deneyimli bir avukatta danışmanızı öneririz.

Şarta Bağlı Vasiyetname

Vasiyetnamenin çeşitli koşul ve yüklemelere bağlı olarak düzenlenmesi mümkündür. Ancak bu koşul ve yüklemeler hukuka ve ahlaka aykırı olmamalıdır. Örneğin, kanlım olan Ahmet’i öldürürse evimi ve arabamı arkadaşım İsa’ya bırakıyorum şeklindeki vasiyetname geçersiz olacaktır.

Üniversiteyi bitirmesi şartıyla kızım Zeynep’e İstanbul Kadıköy’deki evimi bırakıyorum şeklindeki vasiyet geçerli olacaktır. Ya da uyuşturucuyu bırakması ve tedavi olması şartıyla Muğla Bodrum’daki yazlığımı oğlum Mustafa’ya bırakıyorum şeklinde vasiyet edilmesi mümkündür. Üzerine öğrenci yurdu yapılması şartıyla bir arsanızı bir vakfa vasiyet edebilirsiniz. Avukat olması halinde kütüphanemdeki kitaplarımın tamamını kızım Bilge’ye bırakıyorum şeklindeki vasiyet de geçerli olacaktır.

Vasiyetnamede şartlar belirlenebileceği gibi yüklemeler de yer alabilir. Öldüğüm tarihte eşim hayatta ise, ölünceye kadar tüm bakımını kızım Bilge’nin yapmasını istiyorum diye yazabilirsiniz. Benzer şekilde vasiyet bıraktığınız kişinin, fakir çocuklara öğrenim bursu vermesini ya da yoksullara yiyecek dağıtmasını yükleyebilirsiniz.

Evlilik Dışı Çocuğunuzu Tanıyabilirsiniz.

 Diyelim ki Murat evli ve iki çocuk babasıdır; ancak evlilik dışı bir ilişkisinden de bir çocuğu bulunmaktadır. Murat hayatta iken bu çocuğun kendi çocuğu olduğunu kabul ederek nüfusuna kaydettirebilir. Böylelikle çocuk da babasının mirasçısı olur. Murat çeşitli nedenlerle evlilik dışı olan bu çocuğunu gizlemeyi tercih edebilir. Düzenleyeceği vasiyetnamede ise bu çocuğu tanıyabilir.

Bazı Taşınır Veya Taşınmazları Belirli Bir Mirasçıya Bırakabilirsiniz.

 Mirasın paylaşılması sırasında birçok anlaşmazlıkların yaşandığı bilinen bir gerçektir. Mirasçılar uzlaşamadıklarında, ortaklığın giderilmesi davası açmakta ve miras kalan taşınmaz değerinin çok altında satılmakta. Buna ek olarak mirasçılar dava masrafı ve avukat ücreti de ödemek zorunda kalmaktadırlar. İşte bu sebeple, bu olumsuz durumları önlemek amacıyla vasiyetname düzenlenebilirsiniz.

İki kızı ve iki evi olan bir kişi vasiyetnamesinde İstanbul Kadıköy’de bulunan evimi kızım Saadet’e bırakıyorum.  Balıkesir Burhaniye’de bulunan evimi de diğer kızım Sema’ya bırakıyorum şeklinde vasiyette bulunabilir.

Miras bırakan kişi, evini ya da yazlığını özellikle bir mirasçısına bırakmak isteyebilir. Bunun farklı sebepleri olabilir. Mirasçısının kimi davranışları ile bu taşınmazı hak ettiğini düşünüyor olabilir. Kendisi öldükten sonra da anılarının yaşatılacağına inandığı için de böyle bir vasiyet yapabilir.

Vasiyetname ile emekli maaşınızı istediğiniz kişiye bırakamazsınız. Emekli maaşı mirasa dâhil değildir ve kime ödeneceği sosyal güvenlik hukukuna göre belirlenir. Bu sebeple emekli maaşı ile ilgili vasiyetnameniz geçerli sonuç doğurmaz.

Mirasınızı yasal mirasçılarınıza bırakabileceğiniz gibi aile dışından kimselere de bırakabilirsiniz. Amerika’da yaşayan oğlunuza da mirasınızı bırakabilirsiniz. Gerçek kişiler yanında tüzel kişilere de mirasınızı bırakabilirsiniz. Üzerinde okul yapmak şartıyla arsanızı Milli Eğitim Bakanlığı’na miras bırakabilirsiniz. Benzer şekilde üzerinde cami yapılması şartıyla arazinizi Diyanet’e bırakabilirsiniz.

Vasiyetname ile Birini Mirasçılıktan Çıkarmak Mümkün mü?

 Bazı şartların varlığı halinde kişinin yasal mirasçısını mirasçılıktan çıkarması mümkündür. Bunun sonucu olarak kişi miras bırakanın mirasçısı olduğu halde malvarlığından hiç pay alamayacaktır.

Hazırlayacağınız bu vasiyetname ile bazı mirasçılarınızı mirasçılıktan çıkarabilirsiniz; ancak bunun sebebini belirtmeniz gerekir. Böyle bir arzusu bulunan kişi vasiyetnamesinde mirasçılıktan çıkarmak istediği kişinin kim olduğunu ve mirasçılıktan çıkarma sebebini yazmalıdır. Mirasçılıktan çıkarma sebebiniz kanunda yer alan nedenlerden bir olmalıdır.  Kızım Neriman’dan çikolatalı kek yapmasını istediğimde bana daha önemli işleri olduğunu söyledi ve bu isteğimi yerine getirmedi. Bu sebeple kızım Neriman’ı mirasçılıktan çıkarıyorum şeklindeki vasiyetiniz geçerli olmayacaktır. Mirasçılıktan çıkarmak için kanunun aradığı şartların var olması zorunludur. Bunlar olmadan mirasçılıktan çıkarma geçerli olmaz. Bu konuda bir avukata danışmanızı öneririm.

 Vasiyetnamenin açılması ile sulh hukuk mahkemesi mirasçıya mirasçılıktan çıkarıldığı bildirecektir. Bunun üzerine mirasçı süresi içerisinde mirasçılıktan çıkarmanın iptali davası açabilecektir. Daha detaylı bilgi için “mirastan men etme ” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Mirasımı Kimlere Vasiyet Edebilirim?

Bir kişi düzenlediği vasiyetname ile mirasını istediği kişiye bırakabilir. Yani aile bireyleri dışındaki kişilere de miras bırakılabilir. İsteğe bağlı olarak mirasınızı bir arkadaşınıza, komşunuza, bir dernek veya vâkıfa da bırakabilirsiniz. Mehmetçik Vakfına veya Sivaslılar Derneğine de mirasınızı bırakabilirsiniz. Burada önemli olan vasiyetname düzenleyen kişinin saklı paylı mirasçılarının haklarının ihlal edilmemesidir. Saklı paylı mirasçısı olmayan kişiler düzenledikleri vasiyetname ile mirasını istediği kişilere bırakabilirler. Saklı paylı mirasçıların kimler olduğunu ve saklı paylarının ne kadar olduğunu öğrenmek için “saklı paylı mirasçılar” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Vasiyetnamemi Değiştirebilir miyim?

Kural olarak kişi hayatta olduğu sürece vasiyetnamesini değiştirebilir. Vasiyetnamenin bir kısmı değiştirilip kalan kısmı korunabilir. Bunun yanında vasiyetname tamamen de değiştirilebilir. Vasiyetnamenin değiştirilmesi halinde ortada birden fazla vasiyet bulunacaktır. Bunlardan hangisinin geçerli olduğu sorunu ortaya çıkacaktır. Bu sorun üzerlerinde yer alan düzenleme tarihine bakılarak çözülür. En son düzenlenen vasiyetnamenin geçerli olduğu kabul edilir. Bu sebeple el yazısı ile düzenlediğiniz vasiyetlere mutlaka tarih yazmalısınız.

El yazısı ile hazırlayıp sakladığınız vasiyetinizi değiştirmek istiyorsanız, bunu yırtabilir veya yakabilirsiniz. Bu yolla vasiyetnamenizi değiştirebilirsiniz.

Düzenlemiş olduğu vasiyetname ile 2 evini oğlu Mehmet’e bırakmak istediğini vasiyet eden baba, oğlunun kendisi ile eskisi gibi ilgilenmemesi veya oğlunun kendisinden önce ölmüş olması sebebiyle vasiyetnamesinde değişiklik yapmak isteyebilir.