Saklı Pay Nedir?

Saklı pay Türk Medeni Kanununun 506 maddesinde düzenlenmiştir. Maddede kimlerin saklı paylı mirasçı oldukları ve saklı pay oranlarının ne olduğu yer almaktadır. Peki saklı pay ne demek? Saklı pay ile bazı özel mirasçıların haklarını korunmak istenmiş ve güvence altına alınmıştır.

Bir kişinin ölümü üzerine kimlerin ne oranda mirasçı olacağı ve mirastan ne oranda pay alacağı kanunumuzda belirlenmiştir. Miras bırakan bazı mirasçılarının kanunda yer alan miras paylaşımından farklı oranda pay almasını isteyebililer. Bunun farklı sebepleri olabilir. Kız çocuklarına miras bırakmak istemeyen bir kimse tüm mirasını oğluna bırakmak isteyebilir.

Hukuk sistemimiz bir babanın veya annenin çocuklarından birine daha çok diğerlerine daha az miras bırakmasını kabul etmektedir. Fakat tüm mirasın bir kişiye verilmesini kabul etmez. Aynı şekilde saklı paylı mirasçılara hiç miras verilmemesi ya da saklı payından daha az miras bırakılmasını kabul etmez.

Mirasta saklı pay, bazı mirasçıların mirastan her durumda belirlenen oranda pay alacağını ifade eder. Saklı payı ihlal edilen mirasçılar hak düşürücü süre içerinde tenkis davası açarak saklı paylarını alabilirler. Tenkis davası hakkında detaylı bilgi için Tenkis davası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Saklı pay kalktı mı?

Saklı pay kavramı geçerliliğini sürdürmektedir. Sadece kimlerin saklı paylı mirasçı olduğunu düzenleyen kanun maddesi değiştirilmiştir. Değişiklik sonrasında saklı paylı mirasçıların çoğu saklı paylı mirasçı olmaya devam etmektedir.

Kimler saklı pay hakkına sahiptir?

Miras bırakanın anne ve babası, eşi, çocukları, torunları ve torunlarının çocukları saklı paylı mirasçılarıdır. Bunların dışında saklı paylı mirasçı bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanununun ilk düzenlemesinde kardeşler de saklı paylı mirasçı olarak sayılmıştır; ancak 04 Mayıs 2007 tarihinde yapılan kanun değişikliği ile söz konusu tarihten itibaren artık kardeşler saklı paylı mirasçı değillerdir. Büyükanne, dede, hala, teyze, amca, dayı ve bunların çocukları yasal mirasçı olmasına rağmen saklı paylı mirasçı değillerdir. Yasal mirasçıların bir kısmı saklı paylı mirasçı iken atanmış mirasçıların saklı payı bulunmamaktadır. Atanmış mirasçılar hakkında detaylı bilgi için atanmış mirasçı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Kardeşlerin saklı payı var mı ?

Miras bırakanın kardeşleri ve kardeş çocukları saklı paylı mirasçı değillerdir. 2007 değişikliği öncesinde saklı paylı mirasçı olan kardeşler artık saklı paylı mirasçı değillerdir. Kardeşlerin saklı payı bulunmadığı için tek mirasçısı kardeşi veya kardeşleri olan miras bırakan mirasını istediği kişiye bırakabilir. Bunun için vasiyetname düzenlemesi gerekmektedir. Vasiyetname hakında ayrıntılı bilgi için vasiyetname nedir başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Saklı paylı mirasçısı olmayan kimselerin düzenledikleri vasiyetnameler, saklı payı ihlal etmesi sebebiyle tenkis davasına konu olmazlar.

Saklı pay oranları

Saklı paylı mirasçıların saklı payları miras bırakana olan yakınlıklarına göre değişmektedir.

Çocukların ve torunların (alt soyun) saklı payı

Çocukların ve torunların saklı payları yasal miras payının yarısıdır. Miras bırakanın toplam malvarlığının 1.000-TL olduğunu ve geride sadece 4 çocuğunu mirasçı bıraktığını kabul edelim. Böyle bir durumda her bir çocuğun miras payı 250-TL olur. Saklı payları ise yasal miras payının yarısı olduğundan 125-TL olacaktır. Bu da demektir ki; miras bırakan her bir çocuğuna en az 125-TL değerinde miras bırakmalıdır. Çocuklarının her birine saklı payı kadar miras bırakması şartı ile kalan mirası istediği kişiye bırakabilir.

Sağ kalan eşin saklı payı

Sağ kalan eşin saklı payı bulunmaktadır. Eş, saklı paylı mirasçılardan birisidir. Peki, eşin saklı pay oranı nedir? Sağ kalan eşin saklı payı birlikte mirasçı olduğu kişilere göre değişmektedir. Sağ kalan eş eğer alt soy ile birlikte mirasçı olmuşsa, saklı payı yasal miras payının tamamıdır. Aynı şekilde sağ kalan eş eğer miras bırakanın annesi, babası, kardeşleri veya kardeş çocukları ile birlikte mirasçı olursa, saklı payı yasal miras payının tamamı olacaktır. Fakat sağ kalan eş, miras bırakanın büyükanne, dede, hala, teyze, amca, dayı ve bunların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, saklı payı azalmaktadır. Böyle bir durumda sağ kalan eşin saklı payı, yasal miras payının dörtte üçü olacaktır. Sağ kalan eşin tek başına mirasçı olması halinde saklı payı ise, yine yasal miras payının dörtte üçü olacaktır.

Anne ve babanın saklı payı

Anne ve babanın saklı payları yasal miras payının dörtte biridir. Anne ve baba ikinci zümre mirasçı oldukları için anne ve babanın mirasçı olabilmeleri için miras bırakanın alt soyunun bulunmaması gerekmektedir. Anne ve babanın miras hakkında detaylı bilgi için anne ve babanın miras hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Somut olayda miras bırakanın annesinin mirastan alması gereken payın 400-TL olduğunu kabul edersek, saklı payı 100-TL olacaktır. Miras bırakan vasiyetname ile tüm malvarlığını Kızılay’a bırakmış olsa, miras bırakanın annesi dava açarak saklı payı olan 100-TL’yi talep edebilir.

Saklı pay hesaplama

Saklı pay nasıl hesaplanır? Saklı payı hesaplamak için miras bırakanın tüm mal varlığının bilinmesi gerekir. Miras bırakan mirasçılarından mal kaçırmak için çeşitli şekillerde mal varlıklarını devretmiş olabilir. Böyle durumlarda miras belirlenirken, devredilen mal varlıklarının da hesaba katılması gerekebilir. Bu konuda bir avukattan yardım almanızı öneririz. Bu gibi durumlarda tapu iptal davası mı yoksa tenkis davası mı açılması gerektiği hususunda hata yapılabilmektedir.

Miras bırakan hayattayken bazı mal varlıklarını elden çıkarmış, birilerine bağışlamış, satım sözleşmesiyle veya ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle devretmiş olabilir. Hangi devir işlemlerinin geçerli olacağı, hangilerinin iptal edilmesi gerektiği, hangilerinin tenkis talebine konu olabileceği iyi bir analiz gerektirmektedir. Bu konuda danışmak için bize 0530 821 53 16 numaral telefondan ulaşabilirsiniz.

Saklı pay hakkı nasıl alınır

Saklı pay sahibi olan mirasçılar bir nedenle saklı paylarını alamazlarsa yasal süresi içerisinde tenkis davası açabilirler. Tenkis davası sonunda talebiniz mahkemece haklı görülürse saklı payınıza kavuşursunuz.

Saklı pay davası (tenkis davası) zaman aşımı süresi ne kadardır? Tenkis davası açma hakkı süreye tabi tutulmuştur. Kanunda belirlenen sürelerin geçmesinden sonra açtığınız dava reddedilecektir. Yani saklı payınız ihlal edilmiş de olsa, süresi içerisinde dava açmazsanız hakkınız kaybolabilir. Bu konuda bize 0530 821 53 16 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.

Bağışta saklı pay

Miras bırakanın yapmış olduğu bağışlar eğer saklı payınızı ihlal ediyorsa, tenkis davası açabilirsiniz. Unutmayın ki tüm bağışlamalar tenkise tabi değildir. Bu konuda ayrıntılı bilgi için tenkis davası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Bize danışmak için 0530 821 53 16 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile saklı pay ihlal edilebilir mi ?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile saklı pay ihlali mümkün olabilir. Bu konuda tecrübeli ve uzman bir avukattan yardım almanızı öneririm. Dosya hakkındaki bilgiler titizlikle incelenerek ölünceye kadar bakma sözleşmesi sebebiyle saklı payı ihlal edilenler tenkis davası açabilirler. Ölünceye kadar bakma sözleşmesi hakkında ayrıntılı bilgi için ölünceye kadar bakma sözleşmesi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.