Saklı pay Türk Medeni Kanununun 506 maddesinde düzenlenmiştir. Maddede kimlerin saklı paylı mirasçı oldukları ve saklı pay oranlarının ne olduğu yer almaktadır. Peki saklı pay ne demek?
Saklı Pay Nedir?
Saklı pay ile bazı özel mirasçıların haklarını korumak amacıyla, özel bir düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme sayesinde, bazı mirasçıların her durumda mirastan alacakları en az oran belirlenmiştir. Saklı pay miras bırakan ile yakın aile bağı olan bazı mirasçılar arasındaki bağları korumaktadır. Saklı paylı mirasçılar, sadece miras bırakanın alt soyu değil, aynı zamanda anne, baba ve eşi gibi akrabalarını da içerir. Ancak, artık kardeşler saklı paylı mirasçı olarak kabul edilmiyor. Kanun değişikliği ile birlikte, kardeşlerin saklı payı sona erdirilmiştir.
Kanunumuz, bir kişinin ölümü üzerine kimlerin mirasçı olacağını ve ne oranda miras alacaklarını belirlemiştir. Miras bırakan bazı mirasçılarının kanunda yer alan miras paylaşımından farklı oranda pay almasını isteyebilirler. Bunun farklı sebepleri olabilir. Kız çocuklarına miras bırakmak istemeyen bir kimse tüm mirasını oğluna bırakmak isteyebilir.
Hukuk sistemimiz bir babanın veya annenin çocuklarından birine daha çok diğerlerine daha az miras bırakmasını kabul etmektedir. Fakat tüm mirasın bir kişiye verilmesini kabul etmez. Aynı şekilde saklı paylı mirasçılara hiç miras verilmemesi ya da saklı payından daha az miras bırakılmasını kabul etmez.
Mirasta Saklı Pay
Mirasta saklı pay, bazı mirasçıların mirastan her durumda belirlenen oranda pay alacağını ifade eder. Saklı payı ihlal edilen mirasçılar hak düşürücü süre içerinde tenkis davası açarak saklı paylarını alabilirler. Detaylı bilgi için Tenkis davası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Saklı Pay Kalktı Mı?
Saklı pay kavramı geçerliliğini sürdürmektedir. Sadece kimlerin saklı paylı mirasçı olduğunu düzenleyen kanun maddesi değiştirilmiştir. Değişiklik sonrasında saklı paylı mirasçıların çoğu saklı paylı mirasçı olmaya devam etmektedir.
Saklı Paylı Mirasçılar Kimlerdir?
Miras bırakanın anne ve babası, eşi, çocukları, torunları ve torunlarının çocukları saklı paylı mirasçılarıdır. Bunların dışında saklı paylı mirasçı bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanununun ilk düzenlemesinde kardeşler de saklı paylı mirasçı olarak sayılmıştır. Ancak 04 Mayıs 2007 tarihinde kanun değişikliği yapılmıştır. Değişiklik sonrası artık kardeşler saklı paylı mirasçı değillerdir. Büyükanne, dede, hala, teyze, amca, dayı ve bunların çocukları yasal mirasçı olmasına rağmen saklı paylı mirasçı değillerdir. Yasal mirasçıların bir kısmı saklı paylı mirasçı iken atanmış mirasçıların saklı payı bulunmamaktadır. Atanmış mirasçılar hakkında detaylı bilgi için atanmış mirasçı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kardeşlerin Saklı Payı Kalktı Mı ?
Miras bırakanın kardeşleri ve kardeş çocukları saklı paylı mirasçı değillerdir. 2007 değişikliği öncesinde saklı paylı mirasçı olan kardeşler artık saklı paylı mirasçı değillerdir. Kardeşlerin saklı payı bulunmadığı için tek mirasçısı kardeşi veya kardeşleri olan miras bırakan mirasını istediği kişiye bırakabilir. Bunun için vasiyetname düzenlemesi gerekmektedir. Vasiyetname hakkında ayrıntılı bilgi için vasiyetname nedir başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Vasiyetname Saklı Pay
Saklı paylı mirasçısı olmayan kimselerin düzenledikleri vasiyetnameler tenkis davasına konu olmazlar. Çünkü tenkis davası sadece saklı paylı mirasçıların haklarını korur.
Saklı Pay Oranları
Her birinin saklı pay oranı farklıdır. Hepsinin oranı aynı değildir. Hatta eşin oranı, birlikte mirasçı olduğu kişilere göre de değişmektedir. Saklı paylı mirasçıların saklı payları miras bırakana olan yakınlıklarına göre değişmektedir.
Çocukların Ve Torunların (alt soyun) Saklı Payı
Çocuklar ve torunlar, yasal miras payının yarısı kadar saklı paya sahiptir. Örneğin, miras bırakanın toplam mal varlığı 1.000 TL ise ve 4 çocuğu varsa, her bir çocuğun miras payı 250 TL olacaktır. Ancak, saklı payları yasal miras payının yarısı olduğundan, her bir çocuğun saklı payı 125 TL olacaktır. Bu nedenle, miras bırakan her bir çocuğuna en az 125 TL değerinde miras bırakmak zorundadır. Miras bırakan, kalan mal varlığını saklı paylı mirasçılarına en az saklı payları kadar miras bırakmak kaydıyla istediği kişiye bırakabilir. Örneğin, miras bırakan 1.000 TL mal varlığına sahipse ve 4 çocuğu varsa, her bir çocuk 125 TL’lik saklı payına sahiptir. Miras bırakan, kalan 500 TL’yi istediği kişiye bırakabilir.
Eşin Saklı Payı
Sağ kalan eşin saklı payı bulunmaktadır. Eş, saklı paylı mirasçılardan birisidir. Peki, eşin saklı pay oranı nedir? Sağ kalan eşin saklı payı birlikte mirasçı olduğu kişilere göre değişmektedir. Sağ kalan eş eğer alt soy ile birlikte mirasçı olmuşsa, saklı payı yasal miras payının tamamıdır. Aynı şekilde sağ kalan eş eğer miras bırakanın annesi, babası, kardeşleri veya kardeş çocukları ile birlikte mirasçı olursa, saklı payı yasal miras payının tamamı olacaktır.
Fakat sağ kalan eş, miras bırakanın büyükanne, dede, hala, teyze, amca, dayı ve bunların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, saklı payı azalmaktadır. Böyle bir durumda sağ kalan eşin saklı payı, yasal miras payının dörtte üçü olacaktır. Sağ kalan eşin tek başına mirasçı olması halinde saklı payı ise, yine yasal miras payının dörtte üçü olacaktır.
Anne Ve Babanın Saklı Payı
Anne ve babanın saklı payları yasal miras payının dörtte biridir. Bunlar ikinci zümre mirasçılardandır. Bu sebeple de anne ve babanın mirasçı olabilmeleri için miras bırakanın alt soyunun bulunmaması gerekmektedir. Anne ve babanın miras hakkında detaylı bilgi için anne ve babanın miras hakkı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Somut olayda miras bırakanın annesinin mirastan alması gereken payın 400-TL olduğunu kabul edersek, saklı payı 100-TL olacaktır. Miras bırakan vasiyetname ile tüm malvarlığını Kızılay’a bırakmış olsa, miras bırakanın annesi dava açarak saklı payı olan 100-TL’yi talep edebilir.
Saklı Pay Hesaplama
Saklı pay nasıl hesaplanır? Hesaplama yapabilmek için miras bırakanın tüm mal varlığının bilinmesi gerekir. Miras bırakan mirasçılarından mal kaçırmak için çeşitli şekillerde mal varlıklarını devretmiş olabilir. Bu sebeple miras belirlenirken, devredilen mal varlıklarının da hesaba katılması gerekebilir. Bu konuda bir avukattan yardım almanızı öneririz. Bu gibi durumlarda tapu iptal davası mı yoksa tenkis davası mı açılması gerektiği hususunda hata yapılabilmektedir.
Miras bırakan hayattayken bazı mal varlıklarını elden çıkarmış, birilerine bağışlamış, satım sözleşmesiyle veya ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle devretmiş olabilir. Hangi devir işlemlerinin geçerli olacağı, hangilerinin iptal edilmesi gerektiği, hangilerinin tenkis talebine konu olabileceği iyi bir analiz gerektirmektedir. Bu konuda danışmak için bize 0530 821 53 16 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.
Saklı Pay Hakkı Nasıl Alınır
Saklı pay sahibi olan mirasçılar yasal süresi içerisinde tenkis davası açabilirler. Bunun için bir şekilde saklı paylarına tecavüz edilmiş olmalıdır. Tenkis davası sonunda talebiniz mahkemece haklı görülürse saklı payınıza kavuşursunuz.
Saklı pay davası (tenkis davası) zaman aşımı süresi ne kadardır? Tenkis davası açma hakkı süreye tabi tutulmuştur. Kanunda belirlenen sürelerin geçmesinden sonra açtığınız dava reddedilecektir. Yani saklı payınız ihlal edilmiş de olsa, süresi içerisinde dava açmazsanız hakkınız kaybolabilir. Bu konuda bize 0530 821 53 16 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.
Bağışta Saklı Pay
Eğer miras bırakanın yapmış olduğu bağışlar, saklı payınızı ihlal ediyorsa, tenkis davası açma hakkınız bulunmaktadır. Ancak, unutulmamalıdır ki, tüm bağışlamalar tenkise tabi değildir. Bu nedenle, tenkis davası açmadan önce konuyla ilgili ayrıntılı bilgi edinmek önemlidir.
Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Saklı Pay
Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile saklı pay ihlali mümkün olabilir. Bu konuda tecrübeli ve uzman bir avukattan yardım almanızı öneririm. Dosya hakkındaki bilgiler titizlikle incelenerek ölünceye kadar bakma sözleşmesi sebebiyle saklı payı ihlal edilenler tenkis davası açabilirler. Ayrıntılı bilgi için ölünceye kadar bakma sözleşmesi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Saklı Pay Oranı Ne Kadardır?
Her bir mirasçının saklı pay oranı birbirinden farklıdır. Anne ve babanın saklı payı, yasal miras payının dörtte biri kadardır. Altsoyun saklı payı ise, yasal miras payının yarısı kadardır. Sağ kalan eşin saklı payı ise kiminle birlikte mirasçı olduğuna göre değişir. Altsoy veya anne ve baba ile birlikte mirasçı olması halinde miras payının tamamı, diğer hallerde ise miras payının dörtte üçü kadarı saklı payıdır.
Saklı Payı Kimler Alır?
Miras bırakanın sağ kalan eşi, çocukları, torunları, torun çocukları ile anne ve babası saklı paylı mirasçılardır. Bu sayıların dışındaki kimseler, saklı paylı mirasçı olmadıkları için, saklı pay alamazlar. Türk Medeni Kanununda 2007 yılında yapılan değişiklik öncesine kadar kardeşler de saklı paylı mirasçılardı. Kardeşlerin artık mirasta saklı payları yoktur.
Mirasta Saklı Pay Nasıl Alınır?
Saklı payı ihlal edilen mirasçılar saklı payını alabilmek için tenkis davası açmalıdırlar. Sadece dava açan mirasçılar saklı paylarını alabilirler. Dava açmayan mirasçılar diğer mirasçıların açtığı davanın sonucundan yararlanamazlar. Tenkis davası açmak için bir yıllık ve on yıllık hak düşürücü süre bulunmaktadır. Süresi içinde dava açmayanlar bir daha dava açamazlar.