BuVasiyetnamenin Tenfizi

Bu yazımız içerisinde sizler ile vasiyetnamenin tenfizi davası ile ilgili bilmeniz gereken temel noktaları paylaşacağız. Vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin yerine getirilmesi anlamına gelir. Vasiyetnamenin tenfizi için öncelikle geçerli bir vasiyetnamenin bulunması gerekir. Vasiyetname bırakmaksızın ölen kişilerin mirasçıları vasiyetnamenin tenfizi davası açamazlar. Vasiyet bırakmaksızın ölenlerin mirası yasal mirasçılarının olur.

Dedeniz veya dayınız ölmeden önce düzenlediği vasiyetname ile tüm mal varlığını size bırakmış olsun. Vasiyetnamenin açılması davası ile vasiyetnameden haberiniz oldu ve size kalan tüm taşınmazların neler olduğunu öğrendiniz. Böyle bir durumda yapmanız gereken derhal bir avukata danışmak. Belirli bir süre sonra bu mirasın zaman aşımına uğrama durumuna karşı elinizi çabuk tutmalısınız.

Aile bağları zayıflamış olan kişiler mal varlıklarını kardeşlerine veya diğer akrabalarına bırakmak istemezler. Yazdıkları vasiyetname ile mal varlıklarını arkadaşlarına veya komşularına bırakırlar. Bazen de miraslarını vakıf ve derneklere bırakmaktadırlar. İşte böyle bir durumda lehine vasiyet bırakılan kişinin vasiyetnamenin yerine getirilmesi davası açması gerekmektedir. Kendisine vasiyet ile mal bırakılan birden fazla kişi varsa bunların her birinin dava açması gerekir.

Bir arkadaşınız ya da sizi evlat gibi seven bir komşunuz vasiyetnamesi ile size de mal bırakmış olsun. Diyelim ki, ölümü halinde terekesinden 10.000-Euronun size verilmesini istemiş olsun. Eğer mirasçılar size bu parayı ödemezlerse vasiyetnamenin tenfizi davası açabilirsiniz.

Vasiyetnamenin Tenfizi Davası 

Vasiyetname ile size bırakılan yerleri tapuda adınıza kayıt ettirebilmeniz için vasiyetnamenin tenfizi davası açmanız gerekmektedir. Diyelim ki amcanız vasiyetnamesinde Marmaris’teki yazlık evini size bırakmış olsun. Bu evin adınıza kayıt edilebilmesi için vasiyetnamenin tenfizi davası açmanız gerekmektedir. Dava açmadan tapu tescili mümkün değildir. Ayrıca süresi içinde bu davayı açmazsanız hakkınız kaybolacaktır. Ne de olsa vasiyetname ile bu yerler artık benim oldu şeklindeki düşünce yanlıştır. Bu davayı asliye hukuk mahkemesinde açmanız gerekmektedir. Dava açmak için dava dilekçesi ile mahkemeye başvuru yapmanız gerekiyor. Dava açarken size vasiyetnamenin bir örneği ve vasiyet bırakan kişinin mirasçılık belgesi gerekecektir. Eğer vasiyetname ile size bırakılan bir yer yoksa bu davayı açamazsınız. Açtığınız dava da ret edilir.

Vasiyetnamenin tenfizi davasını açmadan önce vasiyetnamenin mahkeme tarafından açılıp okunması gerekmektedir. Eğer miras bırakan el yazılı vasiyetname düzenlediyse ve siz bu vasiyetnameyi bulduysanız, yapılacak ilk iş vasiyeti mahkemeye vermek olmalıdır. Mahkemeye verilen vasiyet tüm mirasçılara okunacaktır. Böylelikle tüm mirasçıların vasiyetnameden ve içeriğinden haberi olacaktır. Vasiyet kendisine okunan mirasçılar, iptali için dava açıp açmayacaklarına karar vereceklerdir. Eğer vasiyetnamenin iptali davası açılırsa, dava sonuçlanana kadar vasiyetnamenin tenfizi davası görülmez.

Vasiyetnamenin tenfizi davası, miras bırakan kişinin yasal mirasçılarına ya da vasiyeti yerine getirme görevlisine karşı açmalısınız. Yasal mirasçıların kimler olduğu mirasçılık belgesinde yazmaktadır. Noterden ya da mahkemeden alacağınız mirasçılık belgesi ile tüm yasal mirasçıları öğrenebilirsiniz. Bu davayı açarken deneyimli bir avukattan yardım almanızı öneriyoruz.

Vasiyetnamenin Yerine Getirilmesi Davası Ne Zaman Açılır?

Bu davalarda TMK 596 ve devamı maddelerine göre vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürelerin geçtiğinin ve iptal davası açılıp açılmadığının tespiti gerekir. Vasiyetnamenin tenfizi davası vasiyetnamenin açılması ve okunması davasından sonra açılır. Öncesinde dava açmamanızı tavsiye ederiz. Öncelikle vasiyetnamenin açılması gerekir. Bu konuda detaylı bilgi için vasiyetnamenin açılması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Vasiyetnamenin okunması davasında mahkemenin karar vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerekir. Kararın kesinleşmesi ile vasiyetnamenin iptali davası açmak için zaman aşımı süresi işlemeye başlar. Vasiyetnamenin iptali için süresinde dava açılmadıysa artık vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasını açabilirsiniz. Eğer vasiyetnamenin iptali için dava açıldıysa da mahkeme kararının kesinleşmesi gerekir. Detaylı bilgi için vasiyetnamenin iptali davası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

19 Yıl Geçtikten Sonra Vasiyetnamenin Tenfizi Açılabilir mi?

Davacılar; miras bırakanları Mustafa’nın sağlığında düzenlediği 01.04.1983 tarihli vasiyetname ile Beşiktaş’ta yer alan evi kendilerine vasiyet ettiğini iddia ederek, taşınmazların miras bırakan Mustafa adına olan tapu kayıtlarının iptali ile kendileri adına tapuya kayıt ve tescilini talep ve dava etmiştir. Bir kısım davalılar ise; vasiyetnamenin 1985 yılında açıldığını, davacıların vasiyetnamenin içeriğini öğrenmelerinin üzerinden 19 yıl geçtikten sonra bu davayı açamayacaklarını savunarak davanın reddini talep etmişlerdir. Dava, Türk Medeni Kanununun 600. maddesi uyarınca vasiyetnamenin tenfizi ile vasiyete konu taşınmazların miras bırakan adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tapuya kayıt ve tescili talebine ilişkindir.

Vasiyetnamenin tenfizi (yerine getirilmesi) davasının görülebilmesi için, vasiyetnamenin açılıp okunup kesinleşmesinden sonra itiraza uğramaması veya itiraz edilmiş ise buna ilişkin vasiyetnamenin iptali veya tenkisine yönelik davaların kesinleşmesi gerekmektedir. Eldeki olayda; dava konusu resmi vasiyetname ile ilgili tenkis talebiyle dava açıldığı, anlaşılmaktadır. Tenkis davası ise henüz kesinleşmemiştir. Bu sebeple dava süresinde açılmıştır. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi  2013/19297 E.  , 2014/3828 K.

Vasiyetnamenin Tenfizi Şartları

Bu davanın açılabilmesi için bazı şartların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bu şartlar gerçekleşmeden vasiyetnamenin yerine getirilmesi istenemez. Öncelikle vasiyetnamenin açılıp okunması gerekir. Vasiyetnamenin yerine getirilmesi için her şeyden önce vasiyetnamenin açıldığının ve iptali için yasada öngörülen sürenin geçtiğinin belirlenmesi gerekir. Vasiyetname Sulh Hukuk Hâkimi tarafından usulüne uygun açılıp okunmadıkça yerine getirilmesi istenilemez. Ayrıca vasiyetnamenin açılması davasının kesinleşmesi gerekmektedir. Dava açılmış fakat taraflara tebligat yapılmamışsa dava henüz derdest kabul edilir. Vasiyetnamenin açılması davası kesinleştirilmeden vasiyetnamenin tenfizine karar verilemez.

Vasiyetnamenin Açılması

Kişinin ölümü üzerine vasiyetnamesi okunmak üzere mahkemeye teslim edilir. Mahkeme ise, tüm mirasçıları mahkeme salonuna davet ederek, mirasçıların önünde vasiyetnameyi açar ve okur. Vasiyetnamenin açılıp okunması kararı kesinleşmeden dava açmamalısınız. Vasiyetnamenin açılması için de ortada bir vasiyetnamenin olması zorunludur. Miras bırakanın düzenlediği bir vasiyetname olmaksızın vasiyetnamenin tenfizi istenemez. Miras sözleşmeleri vasiyetname değildir ve vasiyetnamenin okunması davasına konu olamazlar.

Kimler Dava Açabilir.

Vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasını kendisine vasiyetname ile miras bırakılan kişiler açabilir. Vasiyetnamenin tenfizi davasını süresinde açmazsanız hakkınızı kaybedersiniz. Bu sebeple bu konuda bilgi sahibi olmanız ve zaman kaybetmemeniz yararınıza olacaktır. Vasiyetnamenin tenfizi davası vasiyet yazanın mirasçılarına karşı açılır. Bu davayı kendisine belirli mal bırakılan vasiyet alacaklıları açabilir. Vasiyetname ile mirasçı olarak atanan kişiler bu davayı açamazlar. Mirasçı atanan kişilerin vasiyetnamenin yerine getirilmesi davası açamayacakları hakkında birçok Yargıtay kararı bulunmaktadır. Atanmış mirasçılar, kendilerinin mirasçı olduklarını gösterir mirasçılık belgesi alabilirler. Böyle bir durumda mirasçılık belgesini noterden değil de mahkemeden almanız gerekir. Mirasçılık belgesi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Vasiyetnamenin Tenfizi Davasını Kimlere Açmalısınız

Öncelikle vasiyetnameyi dikkatli okumalısınız. Vasiyet ile size ne bırakıldığını net bir şekilde öğrenmeye çalışın. Vasiyetname içeriğinde vasiyeti yerine getirme görevli atanıp atanmadığını araştırın. Eğer vasiyeti yerine getirme görevlisi belirlenmişse davayı vasiyeti yerine getirme görevlisine karşı açmanız gerekmektedir. Vasiyetnamede böyle bir görevlendirme yapılmadıysa davayı mirasçılara karşı açmanız gerekmektedir.

Görevli Mahkeme

Vasiyetin yerine getirilmesi davası için görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Sulh hukuk mahkemesinde açacağınız dava görevsizlik sebebi ile ret edilecektir.

Yetkili Mahkeme

Bu davayı miras bırakanın en son yerleşim yerinde bulunan mahkemede açmanız gerekmektedir. Örnek olarak; eğer miras bırakanınız en son İstanbul Beşiktaş’ta ikamet ediyorsa, vasiyetnamenin yerine getirilmesi davasını İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açmalısınız. Vasiyetnamenin tenfizi davasında kesin yetki söz konusudur. Vasiyetnamenin yerine getirilmesine yönelik davaya miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesinde bakılması gerekir. Bu yetki, kesindir. Kesin yetki, dava şartlarından olduğundan, yargılamanın her aşamasında hâkim tarafından kendiliğinden dikkate alınması zorunludur. Mahkemece; miras bırakanın son ikametgâhının araştırılarak davaya bakmakla yetkili olup olmadığının saptanması gerekir.

Vasiyetnamenin Tenfizi Süresi

Vasiyetnamenin tenfizi için belirli bir süre bulunmaktadır. Bu süre geçtikten sonra artık vasiyetnamenin tenfizini isteyemezsiniz. Zaten tüm malı bana bıraktı. İstediğim zaman tapuları üzerime alırım diyorsanız bir daha düşünün. 

Mehmet’e babaannesi Hatice 1985 yılında düzenlediği vasiyetname ile tüm mal varlığını torunu Mehmet’e bırakmıştır. Mehmet vasiyetnamenin tenfizi için dava açmıştır. Diğer mirasçılar ise 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğini ve vasiyetnamenin artık tenfiz edilemeyeceğini iddia etmişlerdir. Mahkeme davacı Mehmet’in vasiyetnamenin okuması davasında vasiyetnamenin içeriğini öğrendiğini ve aradan 10 yıldan fazla süre geçtiği için zaman aşımı süresi dolduğundan davayı reddetmiştir. 

Vasiyet alacaklısının alacak hakkının hukuki sebebi olan vasiyet her ne kadar miras bırakanın sağlığında yapılıyorsa da, bu bir ölüme bağlı tasarruf olduğundan, vasiyet alacağı ancak miras bırakanın ölümü ile doğar. Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Vasiyetnamenin tenfizi davası, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılara karşı açılır.

Vasiyetname usulünce açılıp, okunma kararının kesinleşmesinden sonra vasiyetnamenin iptali için 1 yıllık hak düşürücü süre işlemeye başlar. Vasiyetnamenin tenfizi ve buna bağlı olarak tapu iptal ile tescil davası vasiyetnamenin açılıp okunduğu, itiraza uğramadan veya itiraz edilmiş ise itirazların reddedilmesi sonucunda kesinleştiğine dair bir tespit davasıdır. Davada, vasiyetnamenin açılıp okunması davasının kesinleşme tarihinden itibaren davalıların vasiyetname ile ilgili iptal davası açmaları için 1 yıllık hak düşürücü süre geçmeden, başka bir deyişle vasiyetname kesinleşmeden ve infaz edilebilir olmadan mahkemece; davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi   2014/6665 E.  , 2014/7406 K.

Zaman Aşımı Sebebiyle Davanın Reddi

Davacı vekili dilekçesinde, murisin 25.02.1975 tarihinde düzenlediği el yazması vasiyetnamenin tenfizini talep etmiştir. Zamanaşımı ilk itirazlardan değilse de cevap süresi içinde ileri sürülmesi zorunludur. Davalı Murat zamanaşımı def’inde bulunmuştur. Vasiyetnameyi düzenleyen anne Zehra 1986 yılında vefat ederek geriye 2 çocuğu kalmıştır. Türk Medeni Kanununa göre; vasiyet alacaklısının dava hakkı ölüme bağlı kazandırmayı öğrenmesinden itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Davacılar vasiyetnameyi 1986 yılında öğrenmişlerdir. Eldeki dava aradan 24 yıl geçtikten sonra açılmıştır. Bu sebeple davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerekir.