Bilindiği gibi Hayvanları Koruma Kanununda değişiklikler yapılması için TBMM’de çalışmalar yapılmakta. Değişiklik yapılması için getirilen kanun teklif yeni sokak hayvanları yasası olarak bilinmektedir. Kanunda yapılacak değişiklikleri sokak hayvanları için tehdit gören hayvan severler söz konusu değişikliğe büyük tepki vermektedirler.
Sokak hayvanları yasasının kanunlaşması durumunda; bakım evine alınan sokak hayvanlarından bulaşıcı ve tedavi edilemeyen hastalığı olanlarla saldırgan olanların belediyeler tarafından öldürülmesi gerekecektir. Aynı zamanda tehlike arz eden ve sahiplenmesi yasak olan pitbull ve benzer cins köpekler de öldürülecektir.
Sokak hayvan sayılarının kontrolsüz artması ve insanlar için tehlike oluşturması durumunda yerel yönetimler bu hayvanlara ötenazi yapabilecekler. Hayvandan hayvana ya da hayvandan insana bulaşan hastalıkların görülmesi durumunda da belediyeler sokak hayvanlarını öldürebilecek.Bunun yanında su kaynaklarının zarara uğraması da sokak hayvanlarının öldürülmesi için bir sebep olabilecek.
Sokakta başıboş halde bulunan köpeklerin çocuklara saldırması ve zarar vermesi ile söz konusu çalışma yapılmaktadır. Kısırlaştırılmadıkları için sürekli sayıları artan sokak hayvanları özellikle büyük şehirlerde bazı sorunlara sebep olmaktadır. Bunun yanında bir hevesle alınan köpeklerin sokağa bırakılması da bu sorunu büyütmekte.
SOKAK HAYVANLARI YASASINDA KAÇ MADDE VAR?
Sokak hayvanları yasasında toplam 17 madde bulunmaktadır. Bu maddeler hayvan koruma kanununda değişiklik yapılmasına yönelik maddelerdir. Hayvanları koruma kanununda ise 33 madde bulunmakta.
Sokak hayvanları yasasında en önemli madde beşinci maddedir. Söz konusu madde sokak hayvanlarının ötenazisini konu almaktadır. Söz konusu maddenin gerekçesinde sokak hayvanlarının nüfusunun kontrol altına alınması amaçlandığı yazmaktadır. Kamu güvenliği ve sağlığı açısından sokak hayvanlarına karşı ötenazi yapılmasının doğru bir yöntem olduğu ifade edilmektedir.
SOKAK HAYVANLARI YASASI KABUL EDİLDİ Mİ?
Bazı milletvekilleri tarafından 12 Temmuz 2024 tarihinde meclise sunulan kanun teklifi tarım, orman ve köyişleri komisyonda görüşülmeye devam etmektedir. Sokak hayvanları yasasının kabul edilmesi için mecliste oylamaya sunulması gerekmekte.
Söz konusu yasa teklifi ile; yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk etmek veya bakımevinde barındırılan hayvam bakımevi dışında bir yere bırakmak yasaklanması kanunlaştırılmak istenilmektedir.
Yasa teklifi kanunlaşırsa, nüfus 25.000’i geçen belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve il belediyeleri 31.12.2028 tarihinde kadar hayvan bakımevi kurmakla yükümlü olacaktır. Sokak hayvanları sahiplenilinceye kadar bu bakımevlerinde kalacaktır. Belediyeler bütçe gelirlerinin binde beşini, büyükşehirler ise bütçelerinin binde üçünü bu bakımevlerine ayıracaktır.
5199 SAYILI HAYVANLARI KORUMA KANUNU NEDİR?
Hayvanları Koruma Kanunu 24 Haziran 2004 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiş ve toplam 33 maddeden oluşmaktadır. Söz konusu kanun hem sokak hayvanlarını hem çiftlik hayvanlarını hem de yabani hayvanları korumak amacıyla çıkarılmıştır.
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu hem sokak hayvanlarının kötü muamele görmesini engellenemek, hem sahipli hayvanların rahat yaşamaları hem de yaban hayvanlarını neslinin tükenmemesi için hükümler içermektedir. Sahipli hayvanlar gibi sahipsiz hayvanların da korunması ve zarar görmelerinin engellenmesi desteklenmektedir.
Hayvanları Koruma Kanunu ile; tıbbi zorunluluk olmadıkça sokak hayvanlarının öldürülmesi kanunla yasaklanmıştır. Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların ise barınaklara götürülmesi öngörülmüştür. Sokak hayvanlarının kontrolsüzce üremesine engel olmak için ve acı vermeden kısırlaştırılabileceği ve kısırlaştırma işlemini sadece veterinerlerin yapabileceği hüküm altına alınmıştır. .
SOKAK HAYVANLARI HAKLARI NELERDİR?
Hayvanları Koruma Kanunu ile sokak hayvanlarına kötü davranmak, dövmek, aç bırakmak yasaklanmıştır. Sokak hayvanları üzerinde deney yapılamaz, tedavi amacı dışında vücuduna tıbbi operasyon yapılamaz. Sokak hayvanlarına ve diğerlerine cinsel saldırıda bulunmak veya tecavüz etmek de yasaktır.
Ayrıca tıbbi gereklilik olmadıkça hayvanlara zorla yem yedirmek, alkol ve uyuşturucu vermek yasaktır. Evcil hayvanları terk etmek ve sokağa bırakmak hayvanları koruma kanunu ile yasaklanmıştır. Sokak hayvanlarına acımasızca ve zalimce davranmak, işkence etmek yasaktır. Hayvanların bir başka hayvanla dövüştürülmesi de yasaktır. Yaralanmasına ve acı çekmesine sebep olacak şekilde eğitmek yasaktır. Sokak hayvanları için hazırlanan barınaklarının temiz ve sağlık şartlarına uygun olması gerekir. Sokak hayvanları insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditle bulunan acil durumlar dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde öldürülemez. Kötü muameleye, işkenceye maruz kalan sokak hayvanları koruma altına alınır ve en yakın belediyeye ait bakım evine götürülür.
Sokak hayvanlarının haklarının ihlal edilmesi durumunda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Cumhuriyet Savcılığına ihbarda bulunulması durumunda şüpheli hakkında soruşturma başlatılır.
SOKAK HAYVANI ÖLDÜRMENİN CEZASI NEDİR?
Sokak hayvanlarını öldüren kişilere hapis cezası verilir. Sokak hayvanlarına karşı işlenen suçlar için verilecek cezalar Hayvanları Koruma kanununda yer almaktadır. Söz konusu kanunda hem para cezası hem de hapis cezalarına yer verilmiştir. Sokak hayvanlarını kasten öldüren kişiler altı aydan dört yıla kadar hapis ile cezalandırılırlar.
Sokak hayvanlarını öldürme dışında hayvanlara karşı işlenen diğer bazı suçlar için de hapis ve para cezaları düzenlenmiştir. Sokak hayvanlarına tecavüz eden kişilere hem hapis cezası hem de para cezası verilir. Hayvanlara cinsel saldırıda bulunan kişilere altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Bu kişilere ayrıca yüz günden az olmamak üzere adli para cezası da verilir. Sokak hayvanlarına acımasızca ve zalimce davrananlar ile işkence de bulunan kişilere ise altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Sokak hayvanlarını dövüştüren kişiler için de hapis cezası öngörülmüştür. Hayvanları dövüştürenlere üç aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
Sokak hayvanlarının kısırlaştırılmasının veterinerler tarafından yapılmaması ve hayvanlara acı verilmesi durumunda ilgili kişiye para cezası verilir. Yasak olmasına rağmen sokak hayvanlarını deneylerde kullanan kişilere de her bir hayvan için ayrı ayrı para cezası verilir. Sokak hayvanlarına kasıtlı olarak kötü davranan, aç ve susuz bırakanlara, dövenlere, işkence edenlere para cezası verilir. Trafik kazası sonucu bir sokak hayvanını yaralayıp da hayvanı veterinere götürmeyen kişilere para cezası verilir.
SOKAK HAYVANLARINDAN KİM SORUMLUDUR?
Devlet sadece insanların değil sokak hayvanlarının da sağlıklı bir çevrede yaşayabilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.
Sokak hayvanlarının beslenmesinden, barınmasından ve tedavi edilmesinden büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve ilçe belediyeleri sorumludur.
Sokak hayvanlarının sebep olduğu maddi ve bedensel zararlardan ise zararın meydana geldiği belediye sorumludur. Yani sokakta yaşayan bir köpeğin saldırması sonucu ölen kişilerin yakınları ile yaralanan kişiler ilgili belediyeye tazminat davası açabilirler.