Kira ilişkileri, ev sahibi ve kiracı arasındaki hak ve yükümlülükleri düzenleyen bir hukuk alanıdır. Bu ilişkinin sona ermesi de taraflar açısından dikkat edilmesi gereken önemli bir süreçtir. Özellikle kiracının evi tahliye etme kararı alması durumunda, ne kadar süre önceden haber vermesi gerektiği sıklıkla merak edilen bir konudur. Bu yazımızda, kiracının evden çıkmadan önce ne kadar süre önceden haber vermesi gerektiği konusunu, yasal düzenlemeler ve uygulamadaki örnekler ışığında ele alacağız.
Kira Sözleşmesinin Feshi ve Bildirim Süreleri
Kira sözleşmesinin feshi, belirli süreli ve belirsiz süreli kira sözleşmeleri için farklılık gösterir. Bu nedenle, öncelikle kira sözleşmenizin türünü belirlemeniz önemlidir.
1. Belirli Süreli Kira Sözleşmeleri:
Belirli süreli kira sözleşmeleri, belirli bir tarih veya süre sonunda kendiliğinden sona erer. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 347. maddesi uyarınca, kiracı sözleşme süresinin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl uzamış sayılır.
Türk Borçlar Kanunu Madde 347:
Konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmadıkça, sözleşme aynı koşullarla bir yıl için uzatılmış sayılır. Kiraya veren, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez. Ancak, on yıllık uzama süresi sonunda kiraya veren, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir.
Bu maddeye göre, eğer belirli süreli bir kira sözleşmeniz varsa ve sözleşme süresinin sonunda evden çıkmak istiyorsanız, sözleşme bitim tarihinden en az 15 gün önce ev sahibinize yazılı olarak bildirimde bulunmanız gerekmektedir. Aksi takdirde, sözleşmeniz otomatik olarak bir yıl daha uzayacaktır. Bu bildirim, ihtarname yoluyla veya noter aracılığıyla yapılabilir. Bildirimin yazılı olması, ispat açısından önemlidir.
2. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmeleri:
Belirsiz süreli kira sözleşmeleri, herhangi bir süre belirtilmeyen veya süresi açıkça belirlenemeyen sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmelerde, kiracının fesih hakkı daha geniştir. TBK’nın 329. maddesi uyarınca, taraflardan her biri, kanunda öngörülen fesih dönemlerine ve fesih bildirim sürelerine uyarak sözleşmeyi sona erdirebilir.
Türk Borçlar Kanunu Madde 329:
Taraflardan her biri, bir taşınmaz veya taşınmazla birlikte kiralanan eşya için altı aylık kira döneminin sonu için, üç ay önceden bildirimde bulunmak koşuluyla, kira sözleşmesini feshedebilir.
Bu maddeye göre, belirsiz süreli bir kira sözleşmeniz varsa, altı aylık kira döneminin sonu için en az üç ay önceden ev sahibinize bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebilirsiniz. Örneğin, kira döneminiz Ocak ayında başlıyorsa, Temmuz ayının sonu için fesih bildiriminde bulunmak istiyorsanız, en geç Nisan ayının sonuna kadar ev sahibinize yazılı olarak bildirimde bulunmanız gerekmektedir.
Bildirim Süresine Uyulmamasının Sonuçları
Bildirim sürelerine uyulmaması durumunda, kiracı bazı hukuki sonuçlarla karşılaşabilir. Belirli süreli kira sözleşmelerinde, süresinde bildirimde bulunulmaması halinde sözleşme otomatik olarak uzayacağından, kiracı bir yıl daha kira ödemekle yükümlü olabilir. Bu zararlar, ev sahibinin yeni kiracı bulma sürecinde yaşadığı kayıplar, evin boş kaldığı süre boyunca oluşan kira gelir kaybı gibi kalemlerden oluşur.
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Uygulamada, kiracının evden çıkmadan önce haber verme süresi konusunda çeşitli sorunlar yaşanabilmektedir. Özellikle, ev sahibi ve kiracı arasında iletişim eksikliği, yanlış anlaşılmalar veya yasal düzenlemelerin tam olarak bilinmemesi gibi nedenlerle anlaşmazlıklar ortaya çıkabilmektedir.
Bu tür sorunların önüne geçmek için, aşağıdaki çözüm önerileri dikkate alınabilir:
- Kira Sözleşmesini Dikkatlice Okuyun: Kira sözleşmesini imzalamadan önce, fesih şartları ve bildirim süreleri gibi önemli hükümleri dikkatlice okuyun ve anlayın.
- İletişimi Açık Tutun: Ev sahibiyle düzenli iletişim halinde olun ve evden çıkma kararınızı mümkün olan en kısa sürede bildirin.
- Bildirimi Yazılı Yapın: Fesih bildirimini mutlaka yazılı olarak yapın ve ev sahibine tebliğ ettiğinizden emin olun.
- İhtiyaç Halinde Hukuki Yardım Alın: Kira sözleşmesinin feshi konusunda herhangi bir tereddütünüz varsa, bir avukattan hukuki yardım almaktan çekinmeyin.
Büyük bir metropol olan İstanbul’da kira ilişkileri, diğer şehirlere göre daha dinamik ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Özellikle, öğrenci nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde, kira sözleşmelerinin kısa süreli olması ve sık sık değişmesi nedeniyle, fesih süreçleri daha sık yaşanmaktadır.
Sonuç olarak, kiracının evden çıkmadan önce ne kadar süre önceden haber vermesi gerektiği, kira sözleşmesinin türüne ve yasal düzenlemelere bağlıdır. Belirli süreli kira sözleşmelerinde sözleşme bitiminden en az 15 gün önce, belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise altı aylık kira döneminin sonu için en az üç ay önceden bildirimde bulunulması gerekmektedir. Bildirim sürelerine uyulmaması halinde, kiracı bazı hukuki sonuçlarla karşılaşabilir. Bu nedenle, kira sözleşmesini dikkatlice okumak, iletişimi açık tutmak ve ihtiyaç halinde hukuki yardım almak, sorunsuz bir fesih süreci için önemlidir.
