İlamsız icra takibi, alacaklının elinde mahkeme kararı olmaksızın, borçlu olduğunu iddia ettiği kişiden alacağını tahsil etmek için başlattığı bir hukuki süreçtir. Bu süreçte, alacaklı icra dairesine başvurarak bir takip talebi oluşturur ve bu talep borçluya bir ödeme emri ile tebliğ edilir. Borçlu, bu ödeme emrine itiraz etme hakkına sahiptir.
İlamsız İcra Takibi Nedir?
İlamsız icra takibi, alacaklının alacağını tahsil etmek için başvurduğu en yaygın yöntemlerden biridir. Bu takip türünde, alacaklının elinde mahkeme kararı (ilam) bulunmasına gerek yoktur. Alacaklı, alacağına dayanak olarak fatura, sözleşme, senet gibi belgeleri gösterebilir. İcra dairesi, alacaklının talebi üzerine borçluya bir ödeme emri gönderir. Bu ödeme emrinde, borcun miktarı, dayanağı ve ödeme süresi belirtilir.
Ödeme Emrine İtiraz Süresi ve Şekli
Borçlu, kendisine tebliğ edilen ödeme emrine itiraz etmek istiyorsa, bu itirazı yasal süresi içinde yapmalıdır. İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 62. maddesine göre, itiraz süresi ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren 7 gündür. Bu süre kesin olup, kaçırılması durumunda itiraz hakkı kaybedilir.
İtiraz, icra dairesine yazılı olarak veya sözlü olarak yapılabilir. Sözlü itiraz, icra dairesi tarafından tutanağa geçirilir. İtiraz dilekçesinde, itirazın nedenleri açıkça belirtilmelidir. Borcun tamamına veya bir kısmına itiraz edilebilir. Ayrıca, borcun dayanağına (örneğin, sözleşmenin geçersiz olduğu) veya miktarına da itiraz edilebilir.
İcra ve İflas Kanunu Madde 62
“İtiraz dilekçesi, ödeme emrinin tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde icra dairesine verilir. İtiraz, borcun tamamına veya bir kısmına yahut alacaklının takip hakkına yönelik olabilir. İtirazda, itirazın nedenleri açıkça belirtilmelidir.”
İtiraz Nedenleri
İtiraz nedenleri oldukça geniş kapsamlı olabilir. Borçlu, borcun hiç doğmadığını, ödendiğini, zamanaşımına uğradığını veya borcun miktarının hatalı olduğunu iddia edebilir. Ayrıca, alacaklının takip yetkisi olmadığını veya takibin usulsüz olduğunu da ileri sürebilir.
İtiraz nedenleri somut delillerle desteklenmelidir. Örneğin, borcun ödendiği iddia ediliyorsa, ödeme belgesi (makbuz, banka dekontu vb.) ibraz edilmelidir. Borcun zamanaşımına uğradığı iddia ediliyorsa, zamanaşımı süresinin dolduğunu gösteren belgeler sunulmalıdır.
İtirazın Sonuçları
Borçlunun itirazı üzerine, icra takibi kendiliğinden durur. Alacaklı, takibe devam etmek istiyorsa, itirazın iptali davası açmak veya itirazın kaldırılması yoluna başvurmak zorundadır.
- İtirazın İptali Davası: Alacaklı, itirazın iptali davası açarak, borcun varlığını ve alacağını ispat etmeye çalışır. Bu dava, genel mahkemelerde (asliye hukuk, asliye ticaret, tüketici mahkemelerinde) görülür.
- İtirazın Kaldırılması: Alacaklı, elinde borcun varlığını kesin olarak gösteren belgeler (örneğin, noter senedi, borç ikrarını içeren bir belge) varsa, itirazın kaldırılması yoluna başvurabilir. Bu yol, icra mahkemesinde görülür ve itirazın iptali davasına göre daha hızlı sonuçlanır.
Borçlu, yaptığı itirazı her zaman geri alabilir. İtirazın geri alınması, icra takibinin devam etmesine engel olmaz. Ancak, itirazı geri alan borçlu, daha sonra aynı konuda yeniden itiraz edemez.
İstanbul gibi büyük şehirlerde, icra dairelerinin yoğunluğu nedeniyle süreçler bazen daha karmaşık hale gelebilir. Bu nedenle, ilamsız icra takibiyle karşı karşıya kalan kişilerin, haklarını korumak için dikkatli olmaları ve süreci yakından takip etmeleri önemlidir. Özellikle itiraz süresinin kaçırılmaması ve itirazın usulüne uygun olarak yapılması büyük önem taşır. İstanbul’da yaşayanların, bu konuda uzman bir avukattan hukuki destek almaları, haklarını en iyi şekilde savunmalarına yardımcı olabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ödeme emrini tebliğ aldığınızda, itiraz süresini kaçırmamaya özen gösterin.
- İtirazınızı yazılı olarak yapın ve itiraz nedenlerinizi açıkça belirtin.
- İtiraz nedenlerinizi destekleyen delilleri (varsa) itiraz dilekçenize ekleyin.
Bu yazı, ilamsız icra takibine itiraz süreci hakkında genel bir bilgilendirme amacı taşımaktadır. Her somut olay farklı özellikler taşıdığından, hukuki bir sorunla karşılaştığınızda mutlaka bir avukata danışmanız önemlidir.
