Mirasta mal paylaşımı ve Yasal Mirasçılar

Ölen kişinin malvarlığı yasal mirasçılarına varsa yasal mirasçıları ile birlikte atanmış mirasçılarına, bazı durumlarda ise atanmış mirasçılarına kalır.

Kişinin yasal mirasçıları kimlerdir?

Yasal mirasçıların kimler olduğunun tespiti Türk Medeni Kanununu hükümlerine göre tespit edilmektedir. Ölen kişinin geride bıraktığı mal varlıkları ile borçları onun mirasını oluşturur. Miras bırakanın ölüm tarihinde sağ olan yakınları yasal mirasçıları olacaklardır. Ölen kişinin çocukları, torunları, eşi, anne ve babası, kardeşleri, dayısı, teyzesi, halası, amcası, kuzenleri, büyükanne ve büyükbabaları mirasçısı olabilecek kişilerdir.

Atanmış mirasçı kimdir?

Miras bırakanın vasiyetname veya miras sözleşmesi ile yasal mirasçıları dışında seçtiği mirasçılardır. Atanmış mirasçı kişinin arkadaşları gibi gerçek kişiler olabileceği gibi dernek ve vakıf gibi tüzel kişiler de olabilir.

Eşin yasal mirasçılığı

Miras bırakan kişinin öldüğü tarihte sağ kalan eşi bulunması halinde sağ kalan eş her durumda yasal mirasçı olacaktır. Ölüm tarihinde tarafların boşanmış olması durumunda sağ kalan eş mirasçı olamayacaktır. Yasal olarak resmi nikâhı bulunanlar birbirine mirasçı olabileceklerinden dolayı imam nikâhlı eşler birbirlerine mirasçı olamazlar.

ALTSOYUN (ÇOCUK VE TORUN) YASAL MİRASÇILIĞI

Bir kişinin alt soyu; onun çocukları, torunları ve onlardan doğanlardan tamamını oluşturur. Ölen kişinin altsoyu (çocuk ve torun) varsa mirası altsoyuna kalır. Ölen kişinin alt soyu eşit miktarlarda mirastan pay alırlar. Miras bırakanın ölüm tarihinde altsoyu varsa artık annesinin, babasının veya kardeşinin mirastan pay alması mümkün değildir. Miras bırakanın ölüm tarihinde altsoyu ile birlikte sağ olan eşi varsa; eşi de alt soy ile birlikte mirasçı olacaktır.

Mirasın dörtte biri sağ kalan eşin, kalan dörtte üçü ise çocuklarının olacaktır.

Örnek 1 (Eş ile birlikte 3 çocuğun mirasçı olması)

Mustafa’nın 01.11.2020 tarihinde bir trafik kazasında öldüğünü ve ölüm tarihinde Ayşe ile evli olduğunu, Ebru ve Fatma adında iki kızının ve Hasan adında bir oğlunun olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Mustafa miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Ayşe ile çocukları Ebru, Fatma ve Hasan ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Mirasçılardan birisinin Türkiye’de bulunan her hangi bir notere giderek, mirasçılık belgesi talep etmesi üzerine kendisine bu belge düzenlenerek verilecektir. Düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 4 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 1 pay eşi Ayşe’ye, 1 pay kızı Ebru’ya, 1 pay kızı Fatma’ya ve 1 pay oğlu Hasan’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 400-TL ise bunun 100-TL si eşinin, 100-TL si kızı Ebru’nun, 100-TL si kızı Fatma’nın ve 100-TL si oğlu Hasan’a aittir.

Örnek 2 (Eş ile birlikte 2 çocuğun mirasçı olması)

İsa’nın 01.12.2021 tarihinde kalp krizi sebebi ile öldüğünü ve ölüm tarihinde Nagehan ile evli olduğunu, Musa ve Rasim adında iki oğlunun olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden İsa miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Nagehan ile çocukları Musa ve Rasim ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 8 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 2 pay eşi Nagehan’a, 3 pay oğlu Musa’ya ve 3 pay da oğlu Rasim’e aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 800-TL ise bunun 200-TL si eşinin, 300-TL si oğlu Musa’ya, 300-TL si de oğlu Rasim’e aittir.

Örnek 3 (Eş ile birlikte 1 çocuğun mirasçı olması)

Engin’in 13.11.2020 tarihinde covit-19 sebebi ile öldüğünü ve ölüm tarihinde Sultan ile evli olduğunu, Doğan adında bir oğlunun olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Engin miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Sultan ile çocukları Doğan ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 4 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 1 pay eşi Sultan’a 3 pay oğlu Doğan’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 400-TL ise bunun 100-TL si eşinin, 300-TL si oğlu Doğan’a aittir.

Örnek 4 (Eş ile birlikte 1 çocuk ve 2 torunun mirasçı olması)

Ulaş’ın 13.11.2020 tarihinde elektrik çarpması sebebi ile öldüğünü ve ölüm tarihinde Serap ile evli olduğunu, Caner adında bir oğlunun ve kendisinden önce ölen kızı Havva’dan doğma Ahmet ve Neriman adında iki torunu olduğunu, ayrıca Havva’nın kocası olan Ayhan’ın da hayatta olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Ulaş miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Serap, oğlu Caner ile torunları Ahmet ve Neriman ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır. Ayhan’ın ise mirasçılık sıfatı olmadığından mirastan pay alamayacaktır. Bu paylaşımda miras bırakandan önce ölmüş olan kızının payı kendi alt soyuna paylaştırılır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 16 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 4 pay eşi Serap’a 6 pay oğlu Caner’e, 3 pay torunu Ahmet’e ve 3 pay da torunu Neriman’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 1600-TL ise bunun 400-TL si eşinin, 600-TL si oğlu Caner’e, 300-TL si torunu Ahmet’e ve kalan 300-TL si ise diğer torunu Neriman’a aittir.

Örneklerde görüldüğü üzere çocuk sayısına göre yasal mirasçıların alacağı miktar değişmektedir.

Mirasçılık belgesinde sadece mirasçıların mirastan alacağı pay ve payda yer alır. Bunun dışında miras bırakanın sahip olduğu arsa, tarla, bahçe, konut ya da bankada bulunan parası yer almaz. Miras bırakanın sahip olduğu malvarlığı bilinmiyorsa tereke tespit davası açılarak adına kayıtlı tapu kayıtları, bankalarda yer alan mevduatlar, trafik tescile kayıtlı araçları öğrenilebilmektedir.

ANNE VE BABANIN YASAL MİRASÇILIĞI

Öldüğü tarihte hiçbir alt soyu olmayan kişinin yasal mirasçıları anne ve babasıdır. Anne ve babanın miras payı eşittir. Miras bırakanın ölüm tarihinde anne ve babası ile birlikte sağ olan eşi varsa; eşi de anne ve babası ile birlikte mirasçı olacaktır.

Mirasın yarısı sağ kalan eşin, kalan yarısı ise anne ve babasının olacaktır.

Örnek 5 (Eş ile birlikte anne ve babanın mirasçı olması)

Adnan’ın 13.08.2020 tarihinde solunum yetmezliğinden öldüğünü ve ölüm tarihinde Hatice ile 15 yıldır evli olduğunu, çocuklarının olmadığını, Adnan’ın annesi Saadetin 75 yaşında, babası Osman’ın ise 77 yaşında sağ olduklarını kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Adnan miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Hatice ile annesi ve babası ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 4 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 2 pay eşi Hatice’ye 1 pay annesi Saadet’e ve 1 pay da babası Osman’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 400-TL ise bunun 200-TL si eşinin, 100-TL si annesine ve 100-TL si de babasına aittir.

Örnek 6 (Anne ve babanın mirasçı olması)

Fatma’nın 13.08.2021 tarihinde kalp yetmezliğinden öldüğünü ve ölüm tarihinde bekâr ve çocuksuz olduğunu Fatma’nın annesi Cansu’nun 73 yaşında, babası Haluk’un ise 77 yaşında sağ olduklarını kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Fatma miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın annesi ve babası ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 4 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 2 pay annesi Cansu’ya 2 pay da babası Haluk’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 400-TL ise bunun 200-TL si annesine ve 200-TL si de babasına aittir.

KARDEŞİN MİRASÇILIĞI

Miras bırakanın ölüm tarihinde annesinin ve/veya babasının hayatta olmaması durumunda onların yerini altsoyları alır. Bu durumda bir kişinin kardeşine mirasçı olabilmesi için gereken ilk şart miras bırakanın ölüm tarihinde alt soyunun bulunmamasıdır. Miras bırakan kişinin alt soyu bulunuyorsa kardeşinin mirasçı olması mümkün değildir. Kardeşin mirasçılığında, miras bırakanın sağ kalan eşinin olmasının önemi bulunmamaktadır. Kardeşin mirasçı olabilmesi için miras bırakan ile ortak anne veya babasının bulunması ve anne veya babadan birisinin de ölü olması gerekir.

Örnek 7 (Eş ile birlikte kardeşlerin mirasçı olması)

Gül’ün 13.08.2020 tarihinde cam silerken yüksekten düşüp öldüğünü ve ölüm tarihinde Ramazan ile 13 yıldır evli olduğunu, çocuklarının olmadığını, Gül’ün anne ve babasının ise öldüğünü, kardeşi Necdet’in sağ olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Gül miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Ramazan ile kardeşi Necdet ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır. Bu örnek olayda; miras bırakanın alt soyu olmadığı, anne ve babası ise hayatta olmadığı için kardeşi mirasçı olabilmiştir.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 4 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 2 pay eşi Ramazan’a, 2 pay ise kardeşi Necdet’e aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 400-TL ise bunun 200-TL si eşinin, 200-TL si ise kardeşine aittir.

Örnek 8 (Eş ile birlikte annenin ve kardeşlerin mirasçı olması)

Songül’ün 13.08.2021 tarihinde akciğer yetmezliği sebebi ile öldüğünü ve ölüm tarihinde Ömer ile 8 yıldır evli olduğunu, çocuklarının olmadığını, Songül’ün annesi Türkan’ın sağ olduğunu ancak babasının kendisinden 2 sene önce öldüğünü, kardeşleri Neşe ve Murat’ın sağ olduklarını kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Songül miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın eşi Ömer ile annesi Türkan ve kardeşleri Neşe ile Murat ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 8 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 4 pay eşi Ömer’e, 2 pay annesi Türkan’a, 1 pay kardeşi Neşe’ye ve 1 pay da kardeşi Murat’a aittir. Bu şu anlama gelmektedir; miras bırakanın tüm malvarlığının değeri 800-TL ise bunun 400-TL si eşinin, 200-TL si ise annesinin, 100-TL si kardeşi Neşe’ye, 100-TL si ise kardeşi Murat’a aittir. Bu örnek olayda; miras bırakanın altsoyu olmadığı için anne ve babasının mirasçılığı gündeme gelmiş, babası hayatta olmadığı için de babasına düşen payı onun altsoyuna geçmiştir. Böylelikle hayatta olsaydı babasına kalacak olan hisse kardeşlerine eşit olarak dağıtılmıştır.

Miras bırakanın alt soyu ile anne ve babası hayatta olmadığı için kardeşi mirasçı olabilmiştir. Miras bırakanın altsoyu olsaydı veya altsoyu olmamasına rağmen anne ile babasının ikisinin de hayatta olması durumunda kardeş mirasçı olamazdı.

BÜYÜKANNE VE BÜYÜKBABANIN MİRASÇILIĞI

Miras bırakanın ölüm tarihinde herhangi bir altsoyu bulunmuyorsa, anne ve babası ile kardeşleri ve onların altsoyundan kimse hayata değilse; miras bırakanın büyük annesi ve büyükbabası mirasçıları olacaklardır. Büyükanne ve büyükbabanın hayatta olmaması durumunda onların altsoyu mirasçı olacaktır. Büyükanne ve büyükbabanın hayatta olmaması durumunda duruma göre miras bırakanın amcası, dayısı, halası, teyzesi, kuzenleri ve onlardan olanlar yasal mirasçıları olacaktır.

Mirasın dörtte üçü sağ kalan eşin, kalan bir bölü dördü ise büyükanne ve büyükbabaya ait olacaktır.

Örnek 8 (Teyzelerin mirasçı olması)

Dilek’in 13.08.2020 tarihinde 20 yaşında bekâr ve çocuksuz olarak öldüğünü, anne ve babasının kendisinden önce öldüğünü ve kardeşinin olmadığını, hem anne tarafından hem de baba tarafından büyükanne ve büyükbabalarının kendisinden önce öldüğünü, ölüm tarihinde teyzesi Döne ile Handenin hayatta olduğunu kabul edersek. Bu örnek olayda vefat eden Dilek miras bırakan olacaktır. Miras bırakanın teyzeleri Döne ve Hande ise mirasçı sıfatını kazanacaklardır.

Talep etmeleri halinde düzenlenecek olan mirasçılık belgesinde miras payları şu şekilde olacaktır; Tüm miras 8 pay olarak kabul edilerek Türk Medeni Kanununun ilgili hükümleri gereği 4 pay teyzesi Döne’ye, 4 pay ise diğer teyzesi Hande’ye aittir.

Yazar: Av. Mustafa KÖK

Siz de hukuki sorunlarınızla ilgili olarak KÖK Avukatlık Bürosuna 0530 821 53 16 numaralı telefondan iletişime geçebilirsiniz veya İstanbul Maltepe’de bulunan büromuza gelerek yüz yüze görüşebilirsiniz.

Bu sayfadaki bilgiler kesinlikle hukuki tavsiye niteliğinde olmayıp bu bilgiler hiçbir şekilde sayfa ziyaretçileri ile KÖK Avukatlık Bürosu arasında vekil – müvekkil ilişkisi kurulmasına matuf biçimde yorumlanamaz. Sayfa içeriğinde yer alan bilgilere istinaden hukuki yardım almadan hareket edilmesi durumunda oluşabilecek herhangi bir zarardan büromuz sorumlu değildir. Avukatlık Kanunu yahut Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları uyarınca sayfa içeriği hiçbir şekilde reklam amaçlı kullanılamaz. Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.