Bozulmayan vasiyetname düzenlemek mümkün müdür? Hangi vasiyetname bozulmaz? Noterde yapılan vasiyetname bozulur mu? Vasiyetnamenin geçerli olmasının şartları nelerdir? Vasiyetname kaç yıl geçerlidir? Vasiyetname örneği? Aşağıda yer alan yazımızda bu sorulara cevaplar aradık.

Bir çok defa vasiyetnamenin iptali için dava açıldığını duymuşsunuzdur. Gerçekten de bazı durumlarda vasiyetnameler iptal olmaktadırlar. Peki, düzenlenen vasiyetnameyi geçersiz kılan, iptal edilmesine sebep olan nedir? Vasiyetname, bir kişinin ölümünden sonra geçerli olmak üzere açıkladığı istekleridir. Vasiyetnameyi kişi el yazısı ile kendisi düzenleyebileceği gibi, noterde resmi şekilde de düzenleyebilir. Bazı istisnai durumlarda sözlü vasiyetname de geçerli olacaktır.

Vasiyetname miras bırakanın ölümü ile açılacak ve ilgililere okunacaktır. Vasiyetnamenin açılması hakkında daha fazla bilgi için  Vasiyetnamenin açılması başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Vasiyetnamenin açılması ile hakkının ihlal edildiğini düşünen mirasçılar vasiyetnamenin iptali davası açabilirler. Vasiyetnamenin iptali davası hakkında daha fazla bilgi almak için vasiyetnamenin iptali davası başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Kimlerin mirasçı olduğu hakkında detaylı bilgi için sayfamızda bulunan diğer makalemizi okuyabilirsiniz. Vasiyetnamenin iptal sebepleri Türk Medeni Kanununun 557 maddesinde düzenlenmiştir.

Not: Vasiyetname hazırlanması oldukça önemli süreçtir ve dikkatle takip edilmesi gereken detaylar içermektedir. Aksi durumda hata ile yapılacak yanlışlıklar geri dönülemez hak kayıplarına sebep olur. Bu nedenle sürecin başından sonuna kadar bir avukattan yardım almanızı öneririm. Hukuk büromuz ile iletişime geçmek için bizi 0530 821 53 16 numaralı telefondan arayabilirsiniz.

Ahmet adlı kişinin iki kızının bir de oğlunun olduğunu düşünelim. Sağlığında düzenlediği vasiyetname ile 10 tane evinin 10’unu da oğlu Şaban’a vasiyet ettiğini, kızlarına ise hiçbir şey bırakmadığını kabul edelim. Böyle bir durumda dava açılarak vasiyetnamenin bozulması sağlanabilir.

Bu yazıda vasiyetnamenin bozulmasına sebep olan durumları anlattık. Bozulmayan vasiyetname düzenlemek için vasiyetnamenin iptal sebeplerini bilmeli ve vasiyetname düzenlerken bunlara dikkat etmeliyiz.

Tasarruf ehliyeti bulunmayan kişilerin düzenledikleri vasiyetnameler bozulur.

Vasiyetname düzenleyen kişinin tasarruf ehliyeti bulunmalıdır. Yani kişi doğruyu yanlıştan ayırabilecek düzeyde akıl sağlığına sahip olmalıdır. Akıl hastalığı sebebi ile iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayıramayan kimselerin yaptıkları vasiyetnameler iptal edilebilir. İptal edilebilir diyorum; çünkü hak düşürücü süre içinde vasiyetnamenin iptali davası açılmazsa artık bu vasiyetname geçerli hale gelir. İlerleyen yaşlarla birlikte oluşan ve bunamaya sebep olan hastalıkları bulunan kişilerin düzenledikleri vasiyetnameler iptal edilebilir. Hastalık sebebi ile vasiyetnamenin iptali talep edildiğinde adli tıp kurumundan rapor alınmaktadır.

Yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucu düzenlenen vasiyetnameler iptal edilebilir.

Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için kişinin özgür iradesi ile düzenlenmesi gerekir. İrade bozukluğu sebebi ile vasiyetnamenin iptali davası açan kişi korkutmayı veya zorlamayı ispat etmelidir. Aksi durumda davası ret edilir.

Vasiyetnamenin içeriği hukuka ve ahlaka aykırıysa vasiyetname bozulabilir.

Ali adında bir kişinin vasiyetname düzenlediğini ve tüm mal varlığını arkadaşı Hasan’a vasiyet ettiğini düşünelim. Ali vasiyetnamesinde, kendisini dolandıran Nuri’yi öldürmesi şartı ile tüm mirasını Hasan’a bırakmış olsun. Bu vasiyetname hukuka aykırı olduğu için iptal edilebilir.

Vasiyetnamenin kanunda öngörülen şekle uyulmadan yapılması

Vasiyetnameyi kişi el yazısı ile kendisi düzenleyebileceği gibi, noterde resmi şekilde de düzenleyebilir. Bazı istisnai durumlarda sözlü vasiyetname de geçerli olacaktır. Bu üç şeklin dışında vasiyetname düzenlenemeyeceğini bilmemiz gerekiyor. Örnek olarak; bir kişi telefonu ile kendi videosunu çekse ve bu videoda vasiyetini açıklasa; mevcut hukuk düzeninde vasiyeti geçersiz olacaktır.

Noterde yapılan vasiyetname bozulur mu?

İptal sebepleri bulunması durumunda noterde yapılan vasiyetname de bozulabilir. Vasiyetname noterde de yapılsa, iki tane şahit de bulunsa; vasiyetname bozulabilir. Vasiyetnamenin noterde düzenlenmiş olması ona başlı başına koruma sağlamaz. El yazısı ile düzenlenen vasiyetname geçerli olabilirken, noterden düzenlenen vasiyetname iptal edilebilir.

Yargıtay Kararları

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2015/17339 Esas, 2017/4333 Karar

Dava, murisin işlem tarihinde fiil ehliyetinin bulunmadığı, vasiyetnamenin yasal şekil şartlarını taşımadığı ve murisin sonradan düzenlediği vasiyetnameler nedeniyle önceki vasiyetnamelerin geçersiz hale geldiği iddiasıyla açılan vasiyetnamenin iptali istemine ilişkindir.

TMK. nun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; 1- Ehliyetsizlik, 2- Vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, 3- Tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, 4- Tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir.

TMK’nun 557. maddesinde sayılan sebeplerin bulunması halinde vasiyetnamenin iptali gerekir. Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez.

Ölüme bağlı tasarrufun ifasının mümkün olmaması, vasiyet konusunun vasiyetçiye ait olmaması ise bir iptal sebebi oluşturmaz. Vasiyetnamenin ifa imkansızlığının vasiyetnamenin yerine getirilmesine yönelik olarak açılacak olan davada (TMK.m. 600) değerlenlendirilebilir.

TMK.nun 557.maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı (tahdidi) olarak açıklanmıştır. Mahkemenin, TMK 542. ve 544. maddesi kapsamında iptal sebebi olarak kabul ettiği hal, yukarıda bahsi geçen maddede ifadesini bulan iptal sebeplerinden biri değildir.

Hal böyle olunca mahkemece, davacının dava dilekçesinde iptal sebebi olarak belirttiği, murisin işlem tarihinde fiil ehliyetinin bulunmadığı, vasiyetnamenin yasal şekil şartlarını taşımadığı hususları araştırılarak sonucu dairesinde hüküm tesisi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2020/2644 E. , 2020/6717 K.

Davacılar, 31/05/2010 tarihli vasiyetnamenin kanunun aradığı şekil kurallarını ihtiva etmediği, vasiyetnamenin murisin korku ve psikolojik baskı altına alınarak düzenlendiğini, ayrıca vasiyetnameye konu edilen taşınmazlar bakımından objektif imkansızlık halinin olduğunu belirterek vasiyetnamenin iptalini, iptal nedenlerinin kabul edilmemesi durumunda saklı paylarına tecavüz edilmesi nedeni ile vasiyetnamenin tenkisini talep etmişlerdir.

Davalılar, vasiyetnamenin şekil kurallarına uygun olduğunu, baskı, tehdit ve ikrah iddiasının doğru olmadığını, vasiyetnameye konu yerde yapı kullanma izin belgesinin mevcut olduğunu ileri sürerek davanın reddini dilemişlerdir.

İlk derece mahkemesince, davaya konu vasiyetnamede tanıkların “…önümüzde yapıldığını beyan ederiz.” ibaresinin yer almadığı, bu durumun vasiyetnamenin iptali sebebi olduğu, ayrıca dava konusu vasiyetnamenin tasarruf konusu olan taşınmaz yönünden de hukuken imkânsızlık içerdiği gerekçeleriyle davanın kabulüne, vasiyetnamenin iptaline karar verilmiştir.

Temyize konu uyuşmazlık, davaya konu edilen 31.05.2010 tarihli vasiyetnamenin kanunun aradığı şekil koşullarını ihtiva edip etmediğine ilişkindir.

Türk Medeni Kanunu’nun 535. maddesi “Miras bırakan vasiyetnameyi bizzat okuyamaz veya imzalayamazsa, memur vasiyetnameyi iki tanığın önünde ona okur ve bunun üzerine miras bırakan vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan eder. Bu durumda tanıklar, hem miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından miras bırakana okunduğunu ve onun vasiyetnamenin son arzularını içerdiğini beyan ettiğini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalarlar.” hükmünü içermektedir.

Somut olayda, dava konusu vasiyetname incelendiğinde, miras bırakanın okuryazar olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, tanıklar hem miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını ve onu tasarrufa ehil gördüklerini; hem vasiyetnamenin kendi önlerinde memur tarafından miras bırakana okunduğunu ve onun vasiyetçinin son arzularını içerdiğini belirtmeleri ve bu beyanlarının altını imzalamaları gerekmektedir.

TMK’nın 535.maddesinde öngörülen ilkeler geçerlilik şartıdır. Bunlardan birinin eksikliği vasiyetnameyi geçersiz kılar. Ne var ki, davaya konu vasiyetnamede tanıkların “miras bırakanın beyanının kendi önlerinde yapıldığını” gösteren beyanları yoktur. Bu beyanın yokluğu vasiyetnameyi geçersiz kılar.