Tapu tahsis belgesi, resmi mülkiyet haklarını ifade etmeyen ancak belge sahibine belli haklar sunan önemli bir belgedir. Özellikle kamusal arazide izinsiz olarak yapılan gecekondu türü yapılarda yaşayan kişilere verilen bu belge, belge sahibine bazı haklar sağlar. Tapu tahsis belgesi sayesinde, kamu arazisi üzerindeki gecekondular için yıkım ya da para cezası gibi durumlar söz konusu olmaz.
Tapu tahsis belgesinin hukuki dayanağı 2981 sayılı imar affı kanunudur. Bu kanun 1984 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisinde çıkarılmıştır. Bu kanun ile belirli bir tarihe kadar inşa edilmiş kaçak yapıları ve imara aykırı durumları düzenlemeyi amaçlanmıştır. 2981 sayılı İmar Affı Kanunu belli bir süre uygulandıktan sonra yürürlükten kaldırılmıştır; ancak alınan tapu tahsis belgeleri geçerli olmaya devam edecektir. Düzensiz göç ile birlikte şehirlerde ve yerleşim alanlarında imar mevzuatına aykırı çok sayıda yapı inşa edilmiştir. İmar mevzuatına aykırı olarak yapılan bu binalar çeşitli sorunlara sebep olmuştur. İmara aykırı gecekonduların birçoğu kamusal alanlara inşa edilmiştir.
Tapu tahsis belgesi, tapu kaydı gibi bir mülkiyet belgesi değildir. Sahibinin zilyetlik hakkını belirten bir belgedir. Kişiye, belirli bir arazi veya gecekondu üzerindeki fiili kullanım hakkı verir. Ayrıca ilgili kişiye zilyetlik yetkisi sağlar. Tapu tahsis belgesi ilgili belediye tarafından verilir. Tapu tahsis belgesi ne yazık ki size mülkiyet hakkı sağlamaz. Dar gelirli ailelerin konut ihtiyacını sağlaması amacıyla, onlara kullanım hakkı tanır.
Tapu Tahsis Belgesi Nedir?
Tapu tahsis belgesi; Türk Medeni Kanununun, eşya hukukunu düzenleyen hükümleri içinde düzenlenmemiştir. İmara aykırı yapılar hakkında çıkarılan bir af kanununda ilk defa yer almış bir kavramdır. Tapu tahsis belgesi, imara aykırı inşa edilen gecekondu sahiplerine verilen bir belgedir. Tapu tahsis belgesi sayesinde, dar gelirli vatandaşların başını sokacak bir yere sahip olmaları amaçlanmıştır. Gecekondunun hazine, belediye, İl Özel İdaresi veya Vakıflar Genel Müdürlüğü adına kayıtlı arsa ya da arazisi üzerine yapılmış olması gerekir.
Arazinin sahibi olan kurum hak sahibine tapu tahsis eder ve karşılığında belge verilir. Sonrasında ise taşınmazın bulunduğu yerdeki tapu müdürlüğüne yazı yazılarak ilgilisine tapu tahsis belgesi verildiği bildirilir. Bunun üzerine tapu müdürlüğü söz konusu taşınmazın sicilindeki beyanlar hanesine; tapu tahsis belgesi verildiğini gösterir. Islah imar planlarının hazırlandıktan sonra, tapu tahsis belgesi sahiplerine, tapuları verilir.
Kimlere Tapu Tahsis Belgesi Verilir?
10 Kasım 1985 tarihinden sonra yapılan gecekondular için tapu tahsis belgesi verilmez. Gecekondu sahibine tapu tahsis belgesi verilebilmesi için, belediye sınırları içinde, kişinin kendi adına ya da eşinin adına veya yetişkin olmayan çocuğunun adına ev yapmaya uygun bir arazisinin olmaması şarttır. Adına kayıtlı evi olan, ev yapılabilecek arazisi olan ya da apartmanda bağımsız bölümü olan kişilere tapu tahsis belgesi verilmez.
2981 sayılı af kanunu, dar gelirli ve ev sahibi olmayan kişilerin barınma ihtiyacını karşılamak için düzenlenmiştir. Kişiye tapu tahsis belgesi verilip verilemeyeceği, başvuru tarihindeki durumuna göre değerlendirilir. Bir kişi tapu tahsis belgesine müracaat ettikten sonraki bir tarihte, ev ya da arazi edinmesinin bir önemi yoktur. Hukuki danışmanlık almak ve sorunlarınıza çözüm bulmak için profesyonel bir avukata başvurmanız en doğrusu olacaktır.
Tapu Tahsis Belgesi ile Sağlanan Haklar
Tapu tahsis belgesi, gecekondu sahiplerine bazı kolaylıklar sunarak, onlara kamu arazilerindeki belirli bir süreç için koruma sağlar. Belge, bina sahiplerine aşağıdaki faydaları sağlar:
- Para Cezası Muafiyeti: Belgeye sahip gecekondu sahipleri, kamu arazisindeki yapıları için herhangi bir idari para cezası ödemekle yükümlü tutulmazlar.
- Tahliye Engeli: Tapu tahsis belgesine sahip kişilerin, belge kapsamındaki yapılarından tahliye edilmeleri istenmez.
Tapu Tahsis Belgesi ile Tapu Belgesi Arasındaki Fark Nedir?
Tapu tahsis belgesi size tapunun verdiği mülkiyet hakkını vermez. Sadece hak sahibine gecekonduda barınma hakkı verir. Tapu tahsis belgesi verilen bir gece konunun yıkılması ya da yıkılarak yeniden yapılması halinde tahsis belgesi iptal edilir. Geçerli bir tapu tahsis belgesi olmayanlara ise tapu verilemez.
Bu belgenin mülkiyet hakkı anlamına gelmediğini vurgulamak önemlidir. Tapu tahsis belgesi taşınmaza ilişkin geçici bir kullanım hakkı verirken, gayrimenkulün tam tapu hakkını ifade etmez. Yani belge sahipleri, kamu arazisi üzerindeki yapılarını yasal anlamda tam anlamıyla sahiplenemezler.
Tapu tahsis belgesi, gecekondu sahiplerine geçici bir güvence sağlayarak kamu arazisi üzerinde belirli haklar tanır. Ancak, bu belge tam anlamıyla tapu yerine geçmez ve kalıcı mülkiyet hakkı sunmaz. Gecekondu sahibi bireylerin ve kamu kurumlarının, bu belgenin sağladığı haklar ve sınırlılıklar konusunda iyi bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Zilyetlik Nedir?
Zilyetlik hakkı, bir eşyayı kullanma ve ondan faydalanma yetkisini içerir. Kullanım hakkı mülkiyet hakkı kadar kapsamlı değildir.
Tapu Tahsis Belgesini Tapuya Çevirme
Tapu tahsis belgesinin varlığı, size tahsis edilen yerin, adınıza tapuda kayıt edileceğini garanti etmez. Bazı şartların varlığı halinde adınıza tapu düzenlenecektir.
Şartların sağlanması halinde tapu tahsis belgesi sahibine, ölmüşse mirasçılarına tapu verilir. Elinizde tapu tahsis belgesinin olması, adınıza tapu çıkması için tek başına yeterli olmaz. Kişinin kendisi, ölmüş ise mirasçılarının takip etmesi gereken işlemler vardır. Öncelikle elinizde, geçerli bir tapu tahsis belgesi bulunmalıdır. Adınıza tahsis edilen taşınmaz üzerinde ıslah imar planı yapılmış olmalıdır. Eğer bir başka yerden size yer tahsis edilmişse ikinci tapuya alamazsınız. Düzenleme gereği bir kişiye sadece bir tane tapu tahsis belgesi verilir.
Bir şekilde elinizde iki farklı tapu tahsis belgesi bulunuyorsa, ikincisi için size tapu verilmeyecektir. Arazi üzerine inşa edilen gecekondunun konut ihtiyacı için kullanılması gerekir. Sadece işyeri olarak kullanılan yerler için tapu tahsis belgesi verilmesi söz konusu değildir. Size tahsis edilen yerin kamu hizmetine ayrılmamış olması gerekir. Okul, park, yol gibi kamu hizmetine ayrılan yerler için, tapu tahsis belgesine dayanılarak, tapu verilmez. Tapunuzu alabilmeniz için ayrıca tahsis edilen imar parselinin konut alanında bulunması gerekir.
Tahsis edilen yer ile tapu verilen parselin aynı yer olduğunun tespiti için, bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılması zorunludur. Tahsis edilen arsanın bedelini ödemeniz durumunda size tapu verilecektir. İlgili belediyeye karşı tapu iptal ve tescil davası açmanız durumunda arazinin değeri bilirkişi tarafından hesaplanır. Belirlenen bedeli mahkemeye yatırmazsanız lehinize tapu tescil kararı verilmez.
Tapu Tahsis Belgesinin tapuya çevrilme süreci için gerçekleştirilmesi gereken prosedürler vardır. İşte bu sürecin detayları:
İlk olarak, tapu tahsis belgesinin bulunduğu mülkün parselasyon işlemine tabi tutulabilmesi için o bölgede “ıslah imar planı” veya “imar planı”nın mevcut olması şarttır. Bu adımdan sonra, ilgili arazi bağımsız parsellere ayrılır ve tapu işlemi için hazır hale getirilir.
Tapu başvurusu yapılırken talep edilen alanın özel bir statüye sahip olmaması önemlidir. Tapu tahsis belgesini tapuya dönüştürecek kişinin dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır:
- Mülkün bulunduğu alanın turizm bölgesi, askeri bölge, su havzası ya da karayolları kamulaştırma sınırında olmaması gerekmektedir.
- Tapu tahsis belgesine sahip bireylerin başka bir tapu tahsis belgesinin sahibi olmamaları gerekir.
- Tapu tahsisi için yapılan başvuruda, tapu tahsis belgesi ile tescil edilmek istenen gayrimenkulün eşleşip eşleşmediğini gösterecek bir bilirkişi raporu sunulmalıdır.
- Tapu tahsilatıyla ilgili olarak gayrimenkulün rayiç değerinin ödenmesi ve devlete ait olan harç ve masrafların tamamen karşılanmış olması zorunludur.
Mücavir alanda ise işlemler için belediyelere, diğer durumlarda ise valiliklere başvurmak gerekir. Tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürülmesinin başarılı olarak sonuçlanabilmesi için belirtilen tüm adımların eksiksiz ve usulüne uygun olarak yerine getirilmesi esastır.
Tapu Tahsis Belgesi Tapuya Çevirme Ücreti
Tapu tahsis belgesi, ıslah imar planı veya kadastro planları yapıldıktan sonra, tapuya çevrilir. Eğer tahsis edilen parselde ıslah imar planı yapıldıysa, hak sahibine doğrudan tapuları da verilebilir.
Tapu tahsis belgesi alımında ilk adım olarak tam bir başvuru dilekçesinin hazırlanması gereklidir. Bu süreçte bir gayrimenkul avukatından destek almak, işlemlerin daha verimli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesine olanak tanır. Başvuru dilekçesine ek olarak hazırlamanız gereken diğer belgeler:
- Noter onaylı beyanname ve taahhütname,
- Yapmış olduğunuz ödemelere ait banka dekontları,
- Tapu tahsis belgesine sahip olan kişinin vefat etmesi durumunda gereken veraset ilamı,
- Güncel nüfus kayıt örneği gibi evrakların başvuru esnasında elinizde olmasını sağlayınız.
Tapu tahsis belgesini aldıktan sonra, mülkün yeni sahibi kendi gayrimenkulünü diğer tapu sahipleri gibi yönetme ve üzerinde işlemler yapma konusunda özgürdür. Ancak, tüm gerekliliklere rağmen, tapunun dönüştürülmesi ilgili belediye veya il özel idaresi tarafından gecikmeli olarak yapılmazsa, hak sahiplerinin idari mahkemelere başvurarak dava açma hakkı bulunmaktadır.
Bu bilgiler ışığında, tapu tahsis belgesi sahibi olarak haklarınızı etkin bir şekilde kullanabilmeniz için adımlarınızı dikkatle planlamanız önem taşımaktadır. Yapmanız gereken işlemler ve toplamanız gereken belgeler konusunda her zaman profesyonel bir danışmandan yardım alabilirsiniz.
Tapu Tahsis Belgesi Olanların Yasal Hakları
Bir kişinin sahip olduğu tapu tahsis belgesi, ölümü halinde mirasçılarına geçer. Bunun yanında tapu tahsis belgesi bir başka kişiye satılabilir. Devir işlemlerinin noterde yapılması gerekir. Devralacak kişilerin de, tapu tahsis belgesi alabilecek kişilerden olması gerekir. Af kanunu gereğince, kendisine yer tahsis edilecek kişilerin; kendisi veya eşinin adına ya da 18 yaşından küçük çocuklarının ev yapmaya uygun bir yere sahip olmaması gerekir. Önemli olan kendisine tahsis edilen yerin belediye sınırları içinde bir arsasının ya da bir apartmanda bağımsız bölümünün olmamasıdır.
Başka bir belediye hududu içinde ev yapmaya uygun arazisi olan kişilere tapu tahsis belgesi verilebilir. Tarafınıza tahsis edilmiş bir taşınmaz varsa imar planı ya da ıslah imar planı da yapılmışsa dava açarak taşınmazın tapusunu alabilirsiniz. Davanızın kabul edilmesi için; taşınmazın imar görmesi ve müstakil imar parseline dönüşmüş olması gerekir. Böyle bir durumda taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde tapu iptal ve tescil davası açılmalıdır. Mülkiyet hakkını kazanabilmeniz için, dava dilekçenizin ekine, geçerli bir tapu tahsis belgesi eklemelisiniz. Yargılama sonunda mahkeme, arsa bedelini ödemeniz için size süre verecektir. Eğer süresi içinde arsa bedelini mahkeme veznesine yatırmazsanız davanız reddedilir.
Tapu Tahsis Belgesi Verilebilecek Yapılar
Tapu tahsis belgesi sahiplerinin gecekonduları ile ilgili düzenlemeler, hukukumuzda net bir şekilde belirlenmiştir. Özellikle, 2981 sayılı İmar Affı Kanunu’nun 13. maddesinde, bu konudaki hükümler detaylı olarak açıklanır. Tapu tahsis belgesi, gecekondu sahiplerine devlet tarafından verilen ve bu yapıların belli şartlar çerçevesinde meşrulaştırılmasını sağlayan bir belgedir.
2981 sayılı İmar Affı Kanununun 13. maddesi, tapu tahsis belgesi verilmiş gecekondu sahiplerine ilişkin hak ve sorumlulukları tanımlar. Bu madde kapsamında, gecekondu sahiplerine yapılarını kayıt altına alma ve devlete belirli ödemeler yapma yükümlülükleri getirilmiştir. Ayrıca, tapu tahsis belgesi sahiplerine yapılarını yasal sınırlar içinde yeniden inşa etme veya tadilat yapma imkanı da verilmiştir.
Tapu tahsis belgesi sahipleri, 2981 sayılı yasanın öngördüğü süreçleri takip etmekle yükümlüdür.
Tapu tahsis belgesi ile gecekondu sahiplerine tanınan haklar ve kendilerinden beklenen sorumluluklar, 2981 sayılı kanunun 13. maddesiyle netleşmiştir. Bu belge, gecekondu sahiplerinin yasal çerçevede toprakları üzerindeki haklarını kullanmalarını ve yapılarını düzenlemelerini sağlar. Kanunun bu hükümleri, şehir planlaması ve kentleşme anlamında önemli bir adım olup, gecekondu sahiplerine meşru bir geçmiş ve gelecek sunma amacı taşır.
Tapu Tahsis Belgesi Verilemeyecek Yapılar
Bu yapılardaki sınırlar ve tahsis durumu özellikle önem taşımakta ve devlet tarafından denetlenmektedir. Tapu tahsis belgesi; arsa, arazi, konut gibi gayrimenkullere sahip olmak ve bu taşınmazların kayıt altına alınmasını sağlamak amacıyla verilir.
Tapu Tahsis Belgesi Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Tapu tahsis belgesi, taşınmaz malın kimin adına kayıtlı olduğunu gösteren resmi bir belgedir. Genel olarak, tapu tahsis belgesine dayalı davalarda yetkili mahkeme, gayrimenkulün bulunduğu yer mahkemesidir. Bu, davaya konu olan taşınmazın coğrafi konumuna göre değişebilir. Örneğin, İstanbul’da bir taşınmaz için dava açılacaksa, o taşınmazın bulunduğu ilçe sınırlarındaki asliye hukuk mahkemesine başvurulması gerekmektedir.
Tapu iptali ve tescil davaları, tapu kaydının iptal edilmesinin ve mülkiyetin başkasına geçirilmesinin talep edildiği davalardır. Bu tür davalarda da gayrimenkulün bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Zilyetliğin tesis edilmesi, fiilen tapuda kayıtlı olmayan fakat fiili hak sahibi olan kişinin bu durumunu hukuken tescil ettirmesi demektir. Bu dava için de yine taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi görevlidir.
Çoğunlukla asliye hukuk mahkemeleri, tapu tescil belgesiyle ilgili davalara bakarlar. Ancak, davaların mahiyetine ve ilgili kanun hükümlerine göre bu durum farklılık gösterebilir.
Özetle, tapu tahsis belgesine dayalı her türlü uyuşmazlıkta, taşınmazın konumunu belirleyerek, o yerin hukuk mahkemelerine başvurmak gerekmektedir. Her zaman belirli bir hukuki durum veya sorun için en doğru bilgi ve yönlendirme için bir avukattan hukuki danışmanlık alınması önerilir.
Tapu Tahsis Belgesi İptal Davası ve Zamanaşımı Süreci
Tapu tahsis belgesi, devlet tarafından hak sahiplerine belirli bir süreç ve koşullar doğrultusunda verilen ve taşınmaz üzerindeki mülkiyeti gösteren resmi bir belgedir. Ancak bazen tapu tahsis belgeleriyle ilgili çeşitli sorunlar yaşanabilir ve bu durumlarda iptal davası açılması gerekebilir.
Tapu tahsis belgesi ile ilgili iptal davaları karmaşık ve teknik detaylar içerdiğinden, zamanaşımı süreleri ve dava usulleri konusunda deneyimli bir avukatla çalışmak önemlidir.
Tapu Tahsis Belgesi Arsa Bedeli
Kendisine tapu tahsis belgesi verilen kişiye yasal şartlar gerçekleştikten sonra tapu verilir. Tapu verilmesi için arsa bedelinin belediyeye ödenmesi gerekir. Bir kişiye en fazla 400 metre yer verilmektedir. Size ait gecekondunun toplam alanı 400 metreyi geçse de imar affı kapsamında size 400 metre verilir.
Tapu Tahsis Belgesi Mirasçılara Geçer mi
Tapu tahsis belgesi, hak sahibine bazı gayrimenkul kullanım hakları sağlar ve vefat etmesi durumunda mirasçılara da geçebilir. Eğer tapu tahsis belgesine sahip kişi vefat ederse, eş, çocuklar ve diğer varisler belgede yer alan haklardan yararlanabilirler. Tapu tahsis belgesinin devri için noter önünde anlaşma yapmak gereklidir; ancak bu, bir gayrimenkul satışındaki gibi kesin bir güvence sunmaz.
Bir tapu tahsis belgesine sahip kişi, belgeyi başka bir şahsa satabilir. Yeni sahibi, gereken işlemleri tamamladığında, gayrimenkulün tapusunu kendi adına resmileştirebilir. Ancak tapu tahsis belgesi mülkiyet hakkını doğrudan temsil etmez. Belgeyle, hak sahibine mevcut taşınmazın yerine benzer özelliklere sahip başka bir gayrimenkul verilebileceği söz konusu olabilir. Bu nedenle, tapu tahsis belgesine dayalı gayrimenkul satın almayı düşünen alıcılar, bu belgenin sağladığı hakların mülkiyet hakkı yerine geçmediğini unutmamalıdır.
Satış öncesinde tapu tahsis belgesinin geçerliliği ve devredilebilirliği hakkında detaylı bilgi almak önemlidir. Tapu tahsis belgesiyle gayrimenkul alım-satım işlemleri yapılırken, bu işlemlerin hukuki geçerliliği ve miras yoluyla intikal edebilirliği gibi konularda dikkatli olunmalıdır. Potansiyel alıcılar, tapu tahsis belgesine ilişkin tüm yönleriyle bilinçli ve bilgi sahibi olmalı, gerekirse tecrübeli bir gayrimenkul avukatından yardım almalıdır.