Miras sebebiyle ortaklığın giderilmesi davasının hukuki dayanağı Türk medeni kanunu madde 642 dir. Mirasçılardan her biri, sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir. Miras kalan yerlerin anlaşılarak paylaşılması her zaman mümkün olmamaktadır. Bazı ortaklar bu yerleri satmak ve ortaklığı bitirmek isterken diğerleri karşı çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda ortaklığın giderilmesi davası açılabilir.

Bu dava sonunda verilen karar ile miras ortaklığı son bulacaktır. Eğer ortaklıkta herkese dağıtılabilecek bir gayrimenkul bulunuyorsa ortaklık paylaştırma ile sonlandırılır. Aksi durumda ortak olunan taşınmazlar satılarak parası paylaştırılır.

Mirası paylaşmak için ne yapmalıyız?

Miras kalan malların paylaşılması için Miras paylaşma sözleşmesi yapabilirsiniz. Bu sözleşmeye tüm ortakların katılması zorunludur. Tüm ortaklar katılmazsa sözleşme geçerli olmaz. Miras paylaşma sözleşmesi adi yazılı şekilde olabileceği gibi noterde de düzenlenebilir. Miras paylaşma sözleşmesi hakkında daha fazla bilgi edinmek için “miras paylaşma sözleşmesi” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Bir diğer yol ise ortaklığın giderilmesi davasıdır. Mahkeme kararı ile ortaklık sonlandırılır.

Kimler ortaklığın giderilmesi davası açabilir?

Eğer dedenizden ya da babanızdan miras kaldıysa ve kendi aranızda anlaşıp paylaşamıyorsanız ortaklığın giderilmesi davası açabilirsiniz. Bazen bir tarlanın 80 – 100 veya daha fazla ortağı bulunabiliyor. Böyle bir durumda arazi satılmak istenildiğinde ya tüm ortakların tapuda yapılacak işleme katılması ya da vekâlet vermesi gerekmektedir. Bir taşınmazın birden fazla sahibinin olduğu durumlarda bu dava açılabilir.

Davanın tarafları kimdir, davayı kime karşı dava açacağız?

Miras sebebi ile ortak olan taşınmazın satılmasını istiyor ve diğer kişilerle birlik olamıyorsanız son çare olarak ortaklığın giderilmesi davası açabilirsiniz. Dava açmak isteyenlerin tamamı birlikte dava açabilirler. Bu durumda dava açanların tamamı davacı sıfatını alacaklardır. Dava açmaya katılmayan ve ortak olan diğer tüm kişiler ise davalı sıfatını alacaklardır.

Ortaklığın giderilmesi davası tüm ortaklara karşı açılmalıdır. Genelde tapu kaydı ölü olan miras bırakan adına kayıtlı olduğu için güncel bir mirasçılık belgesi alınarak ortakların tespit edilmesi gerekir. Burada yer alan ortaklardan biri tek başına bu davayı açabilir. Ortaklığın giderilmesi davasını birlikte açmak zorunda değilsiniz. Ortaklar bir araya gelerek de bu davayı açabilirler. Davacı olmayan diğer ortaklar davalı olarak davada yer alacaklardır.

Bu davada taraf teşkilinin sağlanması şarttır. Yani ortakların tamamı davadan haberdar edilmelidir. Yurt dışında bulunan ortaklara da usulüne uygun olarak tebligat yapılmalıdır. Diyelim ki davanın taraflarından biri 18 yaşından küçük. Böyle bir durumda dava küçüğün velisine ya da vasisine karşı açılır. Taşınmazın tapu kaydında vakıf şerhi var mı bakılmalı ayrıca intifa hakkı var mı kontrol edilmeli.

Ortaklığın giderilmesi davasını açmak için bir süre sınırı var mı?

Hayır, ortaklığın giderilmesi davası açmanız için bir süre ile sınırlandırılmış değilsiniz. Ortaklık devam ettiği sürece ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Köyde dedenizin adına 10 tane arazi ve ev olduğunu ve dedenizin de 30 sene önce vefat ettiğini kabul edelim. Daha önce ortaklığın giderilmesi davası açılıp miras paylaşılmamışsa, her zaman ortaklığın giderilmesi davası açabilirsiniz.

Ortaklığın giderilmesi davasının hangi mahkemede açılması gerekmekte?

Ortaklığın giderilmesi davası taşınmazın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır. Davaya konu birden fazla taşınmaz bulunuyorsa, bu taşınmazlardan birinin bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesinde tüm taşınmazlar için ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Eğer siz İstanbul’da bulunuyorsanız ve dava konusu taşınmazların tamamı Sakarya’da bulunuyorsa, davayı Sakarya’da açmanız gerekmektedir, İstanbul’daki mahkeme bu davaya bakmaya yetkili değildir.

Avukatlık Ücreti ne kadardır?

2022 yılı itibari ile bu dava için İstanbul barosunun tavsiye edilen avukatlık ücreti, dava konusu taşınmazların değerinin % 10’undan az olmamak üzere en az 28.000,00-TL olarak belirlenmiştir.

Ortaklığın giderilmesi davası açmanın maliyeti nedir?

Bu dava açılırken başvuru harcı ve peşin harç maktu olarak alınır. 2022 Ekim ayı itibari ile Sulh Hukuk Mahkemesinde açılacak olan ortaklığın giderilmesi davası için başvuru harcı olarak 80.70-TL peşin harç olarak da maktu 80.70-TL alınacaktır. Dava açılırken ayrıca tebligat ücretini yatırmanız gerekmekte. Şuan bir tebligat ücreti 42-TL olup, dava açmanız durumunda davanın her bir tarafı için 5 tebligat ücretini peşin olarak ödemeniz gerekmekte. Bu da her bir kişi için 210-TL ayrıca masraf demektir.

Ayrıca karar ve ilam harcı alınır. Bu harç ise dava konusu taşınmaz açık arttırmada satıldıktan sonra alınır. Karar ve ilam harcı satış bedelinin binde 11,38 olarak alınır. Satış yapılmayıp aynen taksim yapılması durumunda karar ve ilam harcı binde 3,6 olarak alınır. Satış bedeli üzerinden % 2 oranında da tellaliye ücreti alınır. Tapu satış harcı da ayrıca ödenir.

Dava açmak için gereken masraflar davacı tarafından peşin olarak ödenir ve yargılama sonrasında yargılama masrafları payları oranında ortaklardan tahsil edilir.

Ortaklığın giderilmesi davası ne kadar sürer?

Dava açıldıktan sonra dava dilekçesi ve ilk duruşma tarihi tüm taraflara tebligat ile bildirilir. Dosya içerisine girmesi gereken evraklarda eksiklik bulunmaması ve tüm tarafların davadan haberdar edilmesi sonrasında ilk duruşmada uyuşmazlık tespit edilecek ve keşif için gün tespit edilecektir. Eksik husus bulunmaması halinde genelde ikinci duruşmada karar verilecektir. İstanbul’da genelde iki duruşma arasındaki süre 3 ile 4 aydır.

İlk derece mahkemesinin verdiği karara karşı Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf başvurusunda bulunulabilir. Bölge Adliye Mahkemesinin verdiği karar kesin olup, bu karara karşı dosya Yargıtay’da temyiz edilemez.

Paylaşma nasıl yapılır?

Dava dilekçesinde davacının talebi ile cevap dilekçesinde davalıların talepleri önemli, ortaklığın aynen taksimle mi yoksa satış ile ortaklığın giderilmesini istediği incelenir. Satışın nasıl yapılacağı ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm fıkrasında gösterilmesi gerekir.

Bu davada genel olarak taşınmazların açık arttırmada satılarak bedelinin bölüştürülmesi esastır. Ancak her ortağa yetecek kadar taşınmaz bulunması durumunda taşınmazlar ortaklara özgülenir. Dağıtılan parçaların birbirine denk olmaması durumunda eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanır.

Mahkeme ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar vermiş ise, ayrıca bir satış memuru tayin eder. Sulh hukuk hâkimi tarafından verilecek olan kararla atanacak olan satış memuru, yazı işleri müdürü veya yazı işleri görevlisi veyahut da icra müdürü olabilir.

Ortaklığın giderilmesine itiraz edebilir miyim, satılmasını önleyebilir miyim?

Ortaklardan biri dava açarsa, dava dilekçesi size tebliğ edilir ve 2 hafta içinde davaya cevap verme hakkınız bulunmakta. Ortaklar, sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü değillerse, itiraz da etseniz satılmasını önleyemezsiniz. Bu konuda bir avukata danışmanızı öneririm.

Açık arttırma şeklinde yapılacak satış ihalesine ortaklar da katılabilir. Eğer ortak taşınmazın bir başka kişiye satılmasını istemiyorsanız, açık arttırmaya katılıp taşınmazı satın almayı deneyebilirsiniz.