Evlilik birliğinin sona ermesi, taraflar için zorlu bir süreç olabilir. Ancak, boşanma sürecini daha kolay ve hızlı bir şekilde tamamlamak isteyen çiftler için anlaşmalı boşanma, sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Anlaşmalı boşanma ancak mahkeme kararı ile olur. Anlaşmalı olarak boşanmak isteyenler kişilerin en az 1 yıl süre ile evli olmaları gerekir. Bir yıldan daha kısa süre evli olanların anlaşmalı olarak boşanmaları mümkün değildir. Eğer nikah tarihinin üzerinden bir yıl geçtiyse anlaşmalı olarak boşanabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, evlilik birliğinin sona erdirilmesi konusunda eşlerin her konuda (maddi ve manevi tazminat, nafaka, mal paylaşımı, çocukların velayeti vb.) anlaşmaları ve bu anlaşmayı içeren bir sözleşmeyi mahkemeye sunmaları ile gerçekleşen boşanma türüdür. Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi, anlaşmalı boşanmayı düzenlemektedir.
Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?
Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için belirli şartların sağlanması gerekmektedir:
- Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması: Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesine göre, eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için evlilik birliğinin en az bir yıl sürmüş olması gerekmektedir. Bir yıldan kısa süren evliliklerde anlaşmalı boşanma mümkün değildir.
- Eşlerin Birlikte Başvurması veya Birinin Başvuruyu Kabul Etmesi: Boşanma davasının anlaşmalı olarak görülebilmesi için, eşlerin ya birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eşin kabul etmesi gerekmektedir.
- Hakimin Tarafları Dinlemesi: Hakim, tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklanıp açıklanmadığını ve anlaşmanın içeriğinin uygun olup olmadığını değerlendirir. Anlaşmanın içeriği, özellikle çocukların menfaatlerine aykırı ise hakim müdahale edebilir.
- Boşanma Protokolü: Eşler, boşanma konusunda anlaştıkları tüm hususları içeren bir sözleşme hazırlamalıdır. Bu sözleşmede, mal paylaşımı, nafaka, tazminat, velayet gibi konular açıkça belirtilmelidir. Sözleşmenin her iki tarafça da imzalanması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Süreci Nasıl İşler?
Anlaşmalı boşanma süreci genel olarak aşağıdaki adımları içerir:
- Boşanma Protokolünün Hazırlanması: Eşler, boşanma konusunda anlaştıkları tüm hususları içeren bir protokol hazırlarlar. Bu protokol, boşanmanın en önemli unsurlarından biridir ve mahkeme tarafından dikkatle incelenir. Protokolde aşağıdaki konuların net bir şekilde belirtilmesi önemlidir:
- Mal Paylaşımı: Evlilik birliği içinde edinilen malların nasıl paylaşılacağı açıkça belirtilmelidir. Hangi malın kime ait olacağı, devir işlemleri ve diğer detaylar protokole yazılmalıdır.
- Nafaka: Yoksulluğa düşecek taraf için nafaka talep ediliyorsa, nafakanın miktarı ve ödeme şekli belirtilmelidir. Ayrıca, iştirak nafakası (çocuklar için) da protokole dahil edilmelidir.
- Tazminat: Maddi ve manevi tazminat talepleri varsa, miktarları ve ödeme koşulları protokole yazılmalıdır.
- Velayet: Çocukların velayeti konusunda kimin velayet hakkına sahip olacağı ve diğer tarafın çocuklarla kişisel ilişkisi (görüşme günleri, saatleri vb.) detaylı bir şekilde belirtilmelidir.
- Dava Dilekçesinin Hazırlanması ve Mahkemeye Başvuru: Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlandıktan sonra, bir dava dilekçesi hazırlanır ve yetkili Aile Mahkemesi’ne başvurulur. Dava dilekçesinde, eşlerin boşanmak istedikleri ve anlaşma protokolünü kabul ettikleri belirtilir.
- Mahkeme Tarafından Duruşma Günü Verilmesi: Mahkeme, başvuru üzerine bir duruşma günü belirler ve taraflara tebliğ eder. Duruşma günü, mahkemenin yoğunluğuna göre değişebilir.
- Duruşmanın Gerçekleştirilmesi: Duruşmada hakim, tarafları dinler ve boşanma konusundaki iradelerini teyit eder. Hakim, özellikle protokolün içeriğini ve tarafların serbest iradeleriyle hareket edip etmediklerini değerlendirir. Eğer hakim, protokolün içeriğinin uygun olmadığına kanaat getirirse, taraflardan protokolde değişiklik yapmalarını isteyebilir.
- Kararın Verilmesi: Hakim, tarafların iradelerinin serbestçe açıklandığına ve protokolün uygun olduğuna kanaat getirirse, boşanma kararı verir.
- Kararın Kesinleşmesi: Boşanma kararının kesinleşmesi için, tarafların karara itiraz etmemesi veya itiraz süresinin geçmesi gerekmektedir. Karar kesinleştikten sonra, nüfus kayıtlarına işlenir ve boşanma resmi olarak gerçekleşmiş olur.
Anlaşmalı Boşanmada Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Protokolün Detaylı ve Açık Olması: Anlaşmalı boşanma protokolünün, tüm hususları kapsayacak şekilde detaylı ve açık bir şekilde hazırlanması önemlidir. Belirsizlikler ve eksiklikler, ileride sorunlara yol açabilir.
- Hak Kayıplarının Önlenmesi: Boşanma sürecinde hak kayıplarının yaşanmaması için, hukuki destek almak önemlidir. Bir avukat, protokolün hazırlanması ve sürecin yönetilmesi konusunda size yardımcı olabilir.
- Çocukların Menfaatlerinin Gözetilmesi: Çocukların velayeti, eğitimi, sağlığı gibi konularda, onların menfaatleri ön planda tutulmalıdır. Protokolde, çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik düzenlemeler yapılmalıdır.
- İradenin Serbestliği: Anlaşmalı boşanma sürecinde, tarafların iradelerinin serbestçe açıklanması önemlidir. Baskı, tehdit veya yanıltma yoluyla alınan kararlar, daha sonra iptal edilebilir.. Baro, ihtiyaç sahibi kişilere
Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanmaya göre daha hızlı ve daha az yıpratıcı bir süreç olsa da, dikkatli ve bilinçli bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir. Özellikle protokolün hazırlanması aşamasında hukuki destek almak, hak kayıplarının önlenmesi ve sürecin sorunsuz bir şekilde tamamlanması açısından önemlidir.
