Vasiyet, bir kişinin ölümünden sonra malvarlığının ne şekilde dağıtılacağını ve son isteklerinin neler olduğunu belirtmek için kaleme aldığı önemli bir belgedir. Vasiyetname, tek taraflı bir hukuki işlem olarak tanımlanır ve bu sebeple karşı tarafın onayına ihtiyaç duymaz. Vasiyet bırakan kişi, dilediği zaman vasiyetini değiştirme veya iptal etme hakkına sahiptir.
Vasiyet nasıl yazılır sorusuna gelince, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu vasiyetnamenin yazılmasına ilişkin üç ana yöntem öngörmüştür.
- El Yazılı Vasiyetname: Bu tür vasiyetname tamamen vasiyet eden tarafından el yazısı ile yazılmalı, tarih atılmalı ve kişisel imza ile imzalanmalıdır.
- Resmi Yazılı Vasiyetname: Noter huzurunda ya da yurt dışında Türk Konsolosluklarında düzenlenebilen resmi bir vasiyetnamedir. Bu vasiyetname, resmi makamlarca tescil edilir ve yasal prosedürlere uygun olarak kayıt altına alınır.
- Sözlü Vasiyetname: Sadece olağanüstü durumlarda ve belirli sıkı şartlar altında geçerli olan bir vasiyet türüdür. Tanıklar huzurunda söylenen vasiyetin, tanıklarca teyit edilmesi gerekir ve vasiyet edenin yazılı vasiyet bırakacak durumda olmaması şarttır.
Vasiyet yazılırken, vasiyet eden kişinin malvarlığı ve ölümünden sonra gerçekleşmesini istediği hususlar açık ve net bir şekilde ifade edilmelidir. Vasiyetin geçerli sayılabilmesi için, yasalara uygun bir şekilde düzenlenmiş olması ve yukarıda bahsedilen koşulların karşılanması gereklidir. Herhangi bir hata veya eksiklik, vasiyetin geçersiz sayılmasına neden olabilir.
Vasiyetname hazırlarken özellikle mirasçıların hakları, mirasın paylaşımı, malvarlığı hakkındaki detaylar ve varsa özel istekler mutlaka belirtilmelidir. Vasiyetname bırakmak, kişinin ölümünden sonraki süreçte kendi istekleri doğrultusunda işlerin yürütülmesini sağlamak ve yasal karışıklıkları önlemek açısından büyük önem taşır.
El Yazılı Vasiyet Nasıl Yazılır?
El yazılı vasiyetname, Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca, mirasbırakan tarafından kendi el yazısıyla yazılmalı ve imzalanmalıdır. Özellikle, vasiyetnamenin tümünün mirasbırakanın el yazısıyla yazıldığı ve yazıldığı tarihi de içermesi gerekmektedir. Bu şartlar yerine getirildiğinde, el yazılı vasiyetnamenin hukuki geçerliliği bulunacaktır.
El yazılı vasiyet yapılırken aşağıdaki adımlara dikkat edilmelidir:
- Vasiyetname, miras bırakan tarafından baştan sona kendi eliyle yazılmalıdır.
- Vasiyetname üzerine düzenlendiği yıl, ay ve gün olarak açıkça yazılmalıdır.
- Metnin sonuna mirasbırakanın kendi imzası eklenmelidir.
El yazılı vasiyetname, zorunlu şekil şartlarına uygun olarak yazıldığında, birçok avantaja sahiptir. Bu avantajlar arasında: basit ve kolay hazırlanabilir olması, herhangi bir masraf gerektirmemesi ve vasiyetnamenin gizliliğinin korunması bulunmaktadır.
Ancak bu tür vasiyetnamelerin saklanması konusunda dikkatli olmak gerekir çünkü; resmi bir makama teslim edilmedikleri takdirde kaybolma, yırtılma gibi riskler taşırlar ve miras bırakanın son arzularının net ve sağlıklı ifade edilmemesi durumuyla karşılaşılabilir.
Bu olası dezavantajları önlemek için, miras bırakanın vasiyetnameyi güvenli bir yerde saklaması ve içeriğindeki isteklerin açık ve anlaşılır olmasına özen göstermesi tavsiye edilir.
Resmi Vasiyetname Nasıl Yazılır?
Resmi bir vasiyetname, resmi bir memurun yanı sıra tanıkların huzurunda düzenlenen, vasiyet edenin son dileklerini içeren ve yasal geçerliliği olan bir belgedir. İki temel biçimde resmi vasiyetname yazma yöntemi bulunmaktadır: okuyup imzalama yoluyla veya okumadan ve imzalamadan vasiyetnamenin oluşturulması.
Okuyarak ve İmzalayarak Yapılan Resmi Vasiyetname: Vasiyet eden kişi, okuyarak ve imzalayarak bir vasiyetname hazırlamayı tercih ediyorsa, son isteklerini yazılı ya da sözlü olarak bir resmi memura (noter, hakim) bildirir. Resmi memur, vasiyet edenin beyanlarına uygun olarak vasiyetnamenin taslağını oluşturur. Daha sonra bu metni vasiyet edenin okuyup imzalaması için kendisine takdim eder. Vasiyet eden vasiyetnameyi okuduktan ve imzaladıktan sonra belgeyi resmi memura iade eder. Resmi memur, belgenin üzerine tarihi yazıp kendi de imzalar. Ardından, iki tanık vasiyet edenin önünde, vasiyetnamenin onun son arzularına uygun olduğunu ve vasiyet edenin tasarruf ehliyetine sahip olduğunu onaylayarak belgeyi imzalar.
Okumadan ve İmzalamadan Yapılan Resmi Vasiyetname: Vasiyet eden, son dileklerini yine bir resmi memura beyan eder. Memur ise bu beyanlara dayanarak bir vasiyetname hazırlar ve bu belgeyi vasiyet edenin ve iki tanığın huzurunda okur. Okuma işlemi tamamlandıktan sonra, vasiyet eden, belgenin kendisinin arzu ve dileklerine uygun olduğunu tanıkların huzurunda onaylar. Tanıklar da, vasiyetnamenin memur tarafından vasiyet edenin huzurunda okunduğunu, vasiyet edenin arzu ve dileklerine uygun bulduğunu ve vasiyet edenin tasarruf ehliyetine sahip olduğunu vasiyetname üzerine yazar ve imzalar. Son olarak, resmi memur vasiyetnamenin geçerliliği için tarih atıp belgeyi imzalar.
Sözlü Vasiyetname Nasıl Yapılır?
Sözlü vasiyetname, Türk Medeni Kanunu’nun 4721 sayılı yasasında belirtilen ve yalnızca olağanüstü durumlar karşısında başvurulabilen bir vasiyetname türüdür. Bu tür bir vasiyetname, yalnızca yazılı vasiyet oluşturma imkanının objektif olarak mümkün olmadığı hallerde kabul edilir.
Özellikle yakın ölüm tehlikesi, ulaşım olanaklarının tamamen kesilmesi, ciddi hastalık durumları veya savaş gibi olağanüstü koşullar altında sözlü vasiyetname yapılabilir. Bu durumlarda, kanunun öngördüğü şekil şartları yerine getirilmelidir.
Sözlü vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için vasiyet eden kimse, arzu ve tasarruflarını en az iki tanığın huzurunda açıkça dile getirmelidir. Bu tanıklar, vasiyetçinin beyanlarını, yer, tarih ve saat bilgileriyle birlikte belgeler ve imzalar, ardından, diğer tanığın da imzalamasını sağlar veya doğrudan bir mahkemeye giderek olağanüstü durumu ve vasiyetçinin son arzularını sulh hukuk mahkemesi hakimine iletir.
Sözlü vasiyetname durumu söz konusu olduğunda, zamanın ve tanıkların önemi büyüktür. Zira vasiyetçinin isteklerinin doğru bir biçimde yasal sürecin içine aktarılması, vasiyetin geçerliliği için kritiktir.
Unutulmamalıdır ki, belirtilen koşullar haricinde öncelikli öneri her zaman yazılı ve resmi bir vasiyetname hazırlanmasıdır. Ancak imkansızlık halinde, sözlü vasiyetname bir alternatif olarak değerlendirilebilir.
Vasiyet Nasıl Bırakılır?
Vasiyet bırakmak isteyen bireyler için belirli koşullar ve yasal şartlar bulunmaktadır. Türk Medeni Kanunu madde 502’ye göre vasiyetname düzenlemek için gerekenler şunlardır.
- On beş yaşını tamamlamış olmak: Vasiyetname yapabilmek için asgari yaş sınırı 15’tir.
- Ayırt etme gücüne sahip olmak: Vasiyetname hazırlayacak kişinin, kararlarını bilinçli olarak verebilme yeteneğine sahip olması gerekir.
- Saklı payları korumak: Vasiyet, saklı pay sahibi olan mirasçıların haklarını ihlal etmemelidir. Miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufları, saklı payları zedelemeyecek şekilde olmalıdır.
Kanunlar, vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için özel şekil şartlarını zorunlu kılar. Vasiyetname yapılırken dikkat edilmesi gereken bazı temel usule ilişkin kurallar şunlardır.
- Özel şekil kurallarına uymak: Vasiyetnamenin yazılı bir şekilde ve kanunun öngördüğü usule uygun olarak hazırlanması zorunludur.
- Tanıklık etmesi gereken şahıslar: Kanun, vasiyetnamenin düzenlenmesinde tanık bulundurma zorunluluğunu da belirtir. Bazı kişilerin tanık olması yasaktır.
Vasiyetnameyi kanuni şartlara uygun olarak hazırlamak, olası anlaşmazlıkları önlemek adına büyük önem taşır. Bu yüzden vasiyetname hazırlarken bir avukat danışmanlığı almak yararlı olacaktır.
Bu bilgiler ışığında, vasiyet nasıl bırakılır sorusuna yanıt olarak, ilgili yaş ve ayırt etme gücüne sahip olduğunuzdan emin olduktan sonra yasal gereklilikleri ve saklı payları gözeterek, kanuni şekil şartlarına uygun bir vasiyetname düzenlemeniz gerektiğini söyleyebiliriz.
Vasiyetname ile Miras Bırakma
Mirasınızı yönlendirmenin en etkili yollarından biri vasiyetname hazırlamaktır. Vasiyetname; mal, mülk ya da finansal varlıklarınızı, ister yasal mirasçılarınıza, ister aile dışındaki bireylere, hatta tüzel kişilere aktarma gücüne sahip resmi bir belgedir.
Örnek olarak, yurt dışında yaşayan bir yakınınıza, Amerika’daki oğlunuza, miras bırakmak istediğinizde bu niyetinizi vasiyetnamede açıkça belirtmelisiniz. Vasiyetname ile miras bırakma, kişilerin son arzularının gerçekleşmesi için önemli bir araçtır ve bu araç sayesinde, mal varlığınızın tam olarak istediğiniz kişilere veya kurumlara gitmesini sağlayabilirsiniz.
Ayrıca, vasiyetname kullanarak mirası gerçek kişilerin ötesine taşımak da mümkündür. Söz gelimi, sizden sonra topluma hizmet edecek hayır işleri için gayrimenkul gibi varlıklarınızı bağışlayabilirsiniz. Eğer vasiyetinizde bir gayrimenkulün özel bir amaca hizmet etmesini istiyorsanız, bunu net bir şekilde belirtmeniz gerekir. Örneğin, eğer gayrimenkulünüzün üzerine bir okul inşa edilmesini arzu ediyorsanız, bu taşınmazınızı Milli Eğitim Bakanlığına bağışladığınız vasiyetinize yazabilirsiniz. Arsanız üzerine hastane yapılmasını şart koşuyorsanız bu gayrimenkulünüzü Sağlık Bakanlığı’na vasiyet edebilirsiniz.
Vasiyetname ile miras bırakma sürecinde mutlaka geçerli ve açık bir dil kullanmak gereklidir. Bu belge, noter veya ilgili yasalar çerçevesinde yürürlüğe konduğunda yasal bir değere sahip olur ve vasiyet sahibinin son arzularının yerine getirilmesini sağlar.
Özetle, vasiyetname hazırlayarak, mirasınızın kendi belirlediğiniz kişi ve kurumlara devredilmesini sağlayabilirsiniz.
El Yazılı Vasiyetname Örnekleri
Vasiyetimdir
Kendi isteğim ve hür irademle bu vasiyetnameyi yazıyorum. Ben Mustafa Kök ben öldükten sonra mallarımın şu şekilde paylaşılmasını istiyorum.
Ankara Keçiören’deki evim oğlum Ahmet’e, İstanbul Kadıköy’deki evim kızım Ayla’ya ve İstanbul’da birlikte yaşadığımız evimi ve Ayvalık’taki yazlığımı eşim Nuran’a bırakıyorum. Bankada bulunan paramın yarısını eşim ve çocuklarıma kalan yarısını da çocuk esirgeme kurumuna bağışlıyorum. Mirasımın bu şekilde paylaştırılması vasiyetimdir.
Mustafa Kök
05.04.2024
İmza
