Mirasın reddi, en basit olarak mirasçıların miras bırakanın borçlarından sorumlu olmamaları için yaptıkları hukuki işlemdir. Mirası reddedebilmek için ilk koşul mirasçı olmaktadır; ancak yasal mirasçılar ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Mirasçı olmayan bir kişinin mirası reddetmesi mümkün değildir. Miras bırakanın yakınları ile birlikte, bir vasiyetname ile kendisine miras bırakılan kişiler de mirası reddedebilirler. Mirası ret eden kişi mirasçılık sıfatını yitirir.
Mirası reddetmek isteyen mirasçı sulh hukuk mahkemesine başvurmalıdır. Sulh hukuk mahkemesi dışında, noter ya da benzeri bir kurum aracılığı ile mirası ret etmek mümkün değildir. Mirasın ne şekilde reddedilebileceği Türk Medeni Kanununun 609 maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesi gereği; mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Mirası reddetme taleplerinin dilekçe ile yazılı biçimde gerçekleştirilmesi sürecin sağlıklı biçimde devam ettirilmesi adına tavsiye edilir. Mirası bırakanın borçlarının ret edilip mal varlıklarının kabul edilmesi mümkün değildir. Mirasın reddinin kayıtsız ve şartsız olması gerekir.
Mirasçılardan Biri Tarafından Mirasın Ret Edilmesi
Yasal mirasçılardan biri mirası ret ederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer. (Türk Medeni Kanunu madde 611) Mirası ret eden mirasçının alt soyu bulunuyorsa, miras alt soyuna geçer. Mirası ret eden kişinin alt soyu bulunmuyorsa, mirası ret eden kişinin miras payı, kendisi ile birlikte mirasçı olan diğer mirasçılara geçer.
Atanmış mirasçıların da mirası ret etmesi mümkündür. Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, miras bırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.
En Yakın Mirasçıların Tamamı Tarafından Mirasın Ret Edilmesi
En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından ret olunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Tasfiye sonunda alacaklıların tamamına olan borçlar ödendikten sonra geriye herhangi bir varlık kalması halinde arta kalan değerler, mirası ret etmemişler gibi mirasçılara payları oranında dağıtılır. (Türk Medeni Kanunu madde 612)
Mirası Ret Eden Mirasçının Adı Mirasçılık Belgesinde Yer Alır mı?
Mirasçılık belgesi verilmesi hususu Türk Medeni Kanununun 598. maddesinde düzenlenmiştir. Mirasçılık belgesi, aksi ispat edilinceye kadar, adına düzenlenmiş bulunan kişi ve kişilerin mirasçılığı lehine bir karine oluşturur. Miras bırakan ile mirasçıları arasındaki irs (soy) ilişkisini göstermesi yanında, mirasın (terekenin) mirasçılara intikalini de sağlayıcı bir işleve sahiptir. Bu nedenle mirası reddeden mirasçı veya mirasçılar varsa, düzenlenecek mirasçılık belgesinde, mirasçılık sıfatına sahip olan kişi veya kişiler ile miras paylarının gösterilmesi ve mirası ret durumuna işaret edilmekle yetinilmemesi; mirası ret nedeniyle, mirasçılık sıfatını kaybedenlerin ve bunların payının akıbetinin de (kime kalacağının) gösterilmesi gerekir. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2021/404 Esas, 2021/911 Karar sayılı ilamı.)
