Adli tatil, her yıl yargı mensupları ve avukatlar için dinlenme ve yenilenme fırsatı sunan, yargı faaliyetlerine ara verilen bir dönemdir. Bu dönem, özellikle yoğun iş temposuna sahip avukatlar için büyük önem taşır. Ancak, adli tatilin ne zaman başladığı, hangi işlerin bu dönemde görülebildiği ve hangi mahkemelerin faaliyetlerine devam ettiği gibi konular sıklıkla merak edilmektedir.
Adli Tatil Ne Zaman Başlar ve Ne Zaman Sona Erer?
Adli tatil, her yıl 20 Temmuz’da başlar ve 31 Ağustos’ta sona erer. Bu tarihler, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 331. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Bu kanun maddesi şöyledir:
“Adlî tatil süresi
Madde 331 – (1) Adlî tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer.”
Bu dönemde, mahkemeler genellikle duruşma yapmazlar ve yeni dava açma süreleri de durur. Ancak, adli tatilin istisnaları da bulunmaktadır.
Adli Tatilde Hangi İşler Görülür?
Adli tatil döneminde tüm yargı faaliyetleri durmaz. Kanun koyucu, bazı işlerin aciliyeti nedeniyle bu dönemde de görülmesine izin vermiştir. CMK’nın 331. maddesinin devamında, adli tatilde görülecek işler detaylı olarak sıralanmıştır. Bu işler genel olarak şunlardır:
- Tutuklu işler: Tutuklu sanıkların yargılamaları, adli tatil süresince de devam eder. Bu, kişilerin özgürlüklerinin kısıtlanması nedeniyle yargılamanın acele sonuçlandırılması gerektiği ilkesine dayanır.
- İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları: İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz gibi geçici hukuki koruma sağlayan kararların alınması ve uygulanması, adli tatilde de mümkündür. Bu kararlar, hak kayıplarının önlenmesi amacıyla alınır.
- Delil tespiti: Delillerin kaybolma veya kararma riski taşıdığı durumlarda, delil tespiti işlemleri adli tatilde de yapılabilir.
- Nafaka davaları: Nafaka davaları, kişilerin geçimlerini sağlamaları için önemli olduğundan, adli tatilde de görülür.
- Velayet davaları: Çocukların menfaatlerini korumak amacıyla velayet davaları da adli tatilde görülür.
- Soy bağı davaları: Soy bağı davaları da adli tatilde görülebilen davalardandır.
- Diğer kanunlarda belirtilen istisnalar: Bazı özel kanunlarda, adli tatilde görülmesi gereken işler belirtilmiştir.
Bu sayılan işler dışında, mahkemeler adli tatil süresince duruşma yapmazlar. Ancak, hakimin takdirine bağlı olarak, acil ve önemli görülen diğer işler de adli tatilde görülebilir.
Adli Tatilde Süreler Nasıl İşler?
Adli tatil, dava açma, kanun yollarına başvurma (temyiz, istinaf vb.) gibi süreleri durdurur. Bu, hak kayıplarının önlenmesi için önemli bir düzenlemedir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 104. maddesi bu durumu düzenlemektedir.
“Adli tatilin sürelere etkisi
Madde 104 – (1) Adli tatil süresi, kanunlarda belirtilen dava açma, kanun yollarına başvurma ve diğer süreler bakımından hesaba katılmaz. Bu süreler adli tatilin bitiminden itibaren işlemeye başlar.
(2) Şu kadar ki, bu Kanunun 103 üncü maddesinde belirtilen işlerden olanlar hakkında bu hüküm uygulanmaz.”
Bu maddeye göre, adli tatil süresince işlemeyen süreler, adli tatilin bitiminden itibaren yeniden işlemeye başlar. Örneğin, bir dava açma süresi adli tatilin başlamasına 10 gün kala sona eriyorsa, bu süre adli tatilin bitiminden itibaren bir hafta daha uzar.
Adli Tatilde Dava Açılabilir mi?
Adli tatilde dava açmak mümkündür. Ancak, dava açma süresi adli tatil nedeniyle duracağından, davanın görülmesi için adli tatilin sona ermesi beklenir. Dava dilekçesi, adli tatil süresince mahkemeye verilebilir veya UYAP üzerinden gönderilebilir.
Avukatlar Adli Tatilde Çalışır mı?
Adli tatil, avukatlar için dinlenme fırsatı sunsa da, birçok avukat bu dönemde de çalışmaya devam eder. Özellikle, müvekkillerinin hak kayıplarını önlemek, dosya hazırlamak ve adli tatilden sonraki yoğun döneme hazırlanmak için avukatlar adli tatilde de mesailerine devam ederler.
Adli tatil, yargı mensupları ve avukatlar için önemli bir dinlenme ve yenilenme dönemidir. Ancak, bu dönemde bazı yargı faaliyetleri devam eder ve süreler durur. Adli tatil uygulamalarına ilişkin detaylı bilgi sahibi olmak, hak kayıplarının önlenmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, adli tatil döneminde hukuki bir işlem yapmadan önce, bir avukata danışmanız faydalı olacaktır.
