Türkiye, deprem kuşağında yer alması sebebiyle, yapı güvenliği konusu her zaman öncelikli bir mesele olmuştur. Özellikle büyük şehirlerde yapı stokunun yaşlılığı ve yapılaşma süreçlerindeki eksiklikler, riskli yapı tespiti konusunu daha da önemli hale getirmektedir. Bu yazımızda, riskli yapı tespiti sürecini detaylı bir şekilde ele alacak ve özellikle bu konuda yaşanan süreçlere odaklanacağız.
Riskli yapı, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanmaktadır. Bu kanuna göre riskli yapı, “zemin özellikleri veya üzerindeki yapılaşma nedeniyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan” yapıdır. Bir yapının riskli olarak değerlendirilmesi, teknik bir süreç sonucunda belirlenir ve bu süreç, yetkili kuruluşlar tarafından yürütülür.
Riskli Yapı Tespiti Nasıl Yapılır?
Riskli yapı tespiti süreci, genellikle şu adımlardan oluşur:
- Başvuru: Riskli yapı tespiti için öncelikle yapının bulunduğu yerdeki belediyeye veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlara başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuruyu, yapının maliklerinden herhangi biri yapabilir.
- İnceleme ve Raporlama: Başvuru üzerine, yetkili kuruluşlar tarafından yapıda detaylı incelemeler yapılır. Bu incelemelerde, yapının taşıyıcı sistemi, malzeme kalitesi, zemin özellikleri gibi faktörler dikkate alınır. İncelemeler sonucunda, yapının riskli olup olmadığını belirten bir rapor hazırlanır.
- Raporun Tebliği: Hazırlanan rapor yapı maliklerine tebliğ edilir. Malikler, rapora karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir.
- İtiraz Süreci: Rapora itiraz edilmesi durumunda, itirazlar teknik bir komisyon tarafından değerlendirilir. Komisyonun kararı kesindir ve bu karar doğrultusunda işlem yapılır.
- Kesinleşen Rapor ve Yıkım Süreci: İtiraz süreci sonunda veya itiraz edilmemesi durumunda, riskli yapı tespiti kesinleşir. Kesinleşen rapor, ilgili belediyeye bildirilir ve belediye, yapının yıkımı için maliklere süre verir. Malikler, verilen süre içinde yapıyı kendileri yıkabilirler. Aksi takdirde, yıkım belediye tarafından gerçekleştirilir.
Riskli Yapı Tespiti İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Riskli yapı tespiti başvurusu için genellikle aşağıdaki belgeler gerekmektedir:
- Tapu fotokopisi
- Kimlik fotokopisi
- Başvuru dilekçesi
- Yapının mevcut durumunu gösteren fotoğraflar (varsa)
Başvuru yapılacak kuruma göre istenen belgelerde farklılıklar olabileceği için, başvuru öncesinde ilgili kurumdan bilgi almakta fayda vardır.
Riskli yapı tespiti kesinleştikten sonra, yapı maliklerinin bazı hakları ve yükümlülükleri doğmaktadır. Malikler, riskli yapının yıkımı için verilen süre içinde yapıyı yıkmakla yükümlüdür.
Riskli Yapı Tespiti ve Kentsel Dönüşüm
Riskli yapı tespiti, kentsel dönüşüm sürecinin önemli bir aşamasını oluşturmaktadır. Riskli yapıların tespit edilmesi ve yıkılması, daha güvenli ve yaşanabilir yaşam alanlarının oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri, sadece yapıların yenilenmesiyle kalmayıp, aynı zamanda sosyal donatı alanlarının artırılması, ulaşım sorunlarının çözülmesi gibi konularda da önemli iyileştirmeler sağlamaktadır.
Yasal Uyarı: Bu yazı, genel bilgilendirme amaçlıdır ve hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Herhangi bir hukuki sorunla karşılaştığınızda, bir avukata danışmanız önemlidir.
