Sulh, kelime anlamı olarak barış, uzlaşma, anlaşma gibi anlamlara gelmektedir. Hukuki anlamda ise, taraflar arasındaki bir uyuşmazlığın, mahkemeye başvurmadan veya mahkeme sürecinde, karşılıklı tavizler vererek anlaşmaya varmalarıdır. Sulh, uyuşmazlıkların çözümü için önemli bir alternatiftir ve yargılama sürecinin getirdiği zaman, maliyet ve yıpranma gibi olumsuzlukları ortadan kaldırabilir.
Sulh, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen bir sözleşme türüdür. Türk Borçlar Kanununun 420. maddesi sulhu şu şekilde tanımlar: “Sulh, iki veya daha fazla kişinin, aralarında mevcut olan veya olabilecek bir uyuşmazlığı, karşılıklı ödünler vererek kesin olarak sona erdirmeleri sözleşmesidir.”
Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere sulhun temel unsurları şunlardır:
- Uyuşmazlık: Taraflar arasında mevcut veya gelecekte çıkması muhtemel bir uyuşmazlık olmalıdır.
- Karşılıklı Ödün: Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için karşılıklı olarak bazı haklarından vazgeçmeli veya taviz vermelidir. Bu ödünler, maddi veya manevi olabilir.
- Kesin Sonuç: Sulh sözleşmesi, uyuşmazlığı kesin olarak sona erdirmeyi amaçlamalıdır.
Sulhun Faydaları
Sulh, uyuşmazlıkların çözümü için birçok fayda sağlar. Sulh, yargılama sürecine göre daha hızlı bir çözüm yoludur. Sulh, yargılama masraflarından ve avukatlık ücretlerinden tasarruf sağlar. Sulh, taraflar arasındaki ilişkilerin daha az zarar görmesini sağlar ve gelecekteki işbirliği imkanlarını korur. Sulh görüşmeleri ve anlaşma hükümleri genellikle gizlidir, bu da tarafların ticari sırlarını ve özel hayatlarını korur. Sulh, tarafların kendi ihtiyaçlarına ve çıkarlarına uygun bir çözüm bulmalarını sağlar.
Sulh Sözleşmesinin Şekli
Sulh sözleşmesi, kural olarak herhangi bir şekle tabi değildir. Sözlü olarak da yapılabilir. Ancak, ispat kolaylığı açısından yazılı olarak yapılması tavsiye edilir. Özellikle dava sırasında yapılan sulhlerde, sulh tutanağının mahkeme tarafından düzenlenmesi ve taraflarca imzalanması gerekmektedir.
Sulhun İptali
Sulh sözleşmesi, hata, hile veya tehdit gibi iradeyi sakatlayan nedenlerle iptal edilebilir. Ayrıca, sulh sözleşmesinin konusu olan uyuşmazlığın temelinde yatan hukuki ilişkinin geçersiz olması durumunda da sulh iptal edilebilir.
