Araç değer kaybı, bir trafik kazası sonucu onarım gören aracın, kazadan önceki piyasa değerine kıyasla uğradığı düşüşü ifade eder. Kazaya karışan ve kusuru bulunmayan veya daha az kusurlu olan araç sahipleri, bu değer kaybını talep etme hakkına sahiptir. Özellikle büyük şehirlerde, trafik yoğunluğunun fazla olması nedeniyle araç değer kaybı davaları sıklıkla karşılaşılan hukuki sorunlardan biridir.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Bir trafik kazası sonucu hasar gören ve onarım gören bir araç, ne kadar iyi onarılırsa onarılsın, ikinci el piyasasında aynı model ve özelliklere sahip, kazasız bir araca göre daha düşük bir fiyata satılır. Bu düşüş, araç değer kaybı olarak adlandırılır. Değer kaybının temel nedeni, alıcıların kazalı araçlara karşı duyduğu güvensizlik ve aracın geçmişte bir kaza geçirmiş olmasının yarattığı algıdır.
Araç Değer Kaybı Davasının Şartları Nelerdir?
Öncelikle ortada bir trafik kazası ve bu kaza sonucunda araçta bir hasar meydana gelmiş olmalıdır.
Değer kaybını talep eden araç sahibinin kazada kusursuz veya daha az kusurlu olması gerekmektedir. Eğer araç sahibi tamamen kusurlu ise, değer kaybı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Araçta meydana gelen hasarın onarılmış olması gerekmektedir. Değer kaybı, onarım sonrası aracın piyasa değerindeki düşüşü ifade ettiği için, onarımın tamamlanmış olması önemlidir.
Onarım sonrası aracın piyasa değerinde bir düşüş yaşanmış olmalıdır. Bu düşüş bilirkişi raporu ile tespit edilir.
Araç değer kaybı davası açma süresi, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıldır. Bu süre içerisinde dava açılmazsa, talep hakkı zamanaşımına uğrar.
Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?
Dava açmadan önce gerekli belgelerin eksiksiz olarak toplanması önemlidir. Bu belgeler şunlardır:
-
- Kaza tespit tutanağı
- Eksper raporu (varsa)
- Onarım faturası
- Ruhsat fotokopisi
- Trafik sigortası poliçesi
- Fotoğraflar (kazaya ait)
- Tutanaklar (varsa)
Bir avukat aracılığıyla veya şahsen dava dilekçesi hazırlanır. Dilekçede, kazanın oluş şekli, kusur durumu, araçta meydana gelen hasar, onarım süreci ve talep edilen değer kaybı miktarı açıkça belirtilmelidir.
Dava dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte, davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılır.
Mahkeme, genellikle araç değer kaybının tespiti için bir bilirkişi görevlendirir. Bilirkişi, aracın hasar geçmişini, onarımını ve piyasa değerini inceleyerek bir rapor hazırlar.
Bilirkişi raporu ve diğer deliller değerlendirilerek mahkeme tarafından bir karar verilir. Mahkeme, değer kaybı olduğuna kanaat getirirse, davalının (kusurlu tarafın sigorta şirketi veya kendisi) değer kaybını ödemesine karar verir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Zamanaşımı: Araç değer kaybı davası açma süresinin 2 yıl olduğunu unutmayın ve bu süre içerisinde dava açmaya özen gösterin.
- Delil Toplama: Kazaya ilişkin tüm delilleri (fotoğraflar, tutanaklar, raporlar vb.) eksiksiz olarak toplayın.
- Bilirkişi Raporu: Bilirkişi raporunu dikkatlice inceleyin ve rapordaki hatalara itiraz etme hakkınızı kullanın.
- Avukat Desteği: Araç değer kaybı davaları teknik bilgi ve deneyim gerektirdiğinden, bir avukatla çalışmanız faydalı olacaktır.
Yasal Dayanaklar
Araç değer kaybı davaları, Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiillere ilişkin hükümlerine dayanmaktadır. Özellikle, TBK’nın 49. maddesi haksız fiil sorumluluğunu düzenlemektedir:
MADDE 49- Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.
Bu maddeye göre, kusurlu bir davranışla (trafik kazasına neden olmak gibi) başkasının malvarlığında bir zarara (araç değer kaybı gibi) neden olan kişi, bu zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Ayrıca, Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili hükümleri de araç değer kaybı davalarına dayanak teşkil etmektedir.
Önemli Not: Araç değer kaybı davaları, karmaşık hukuki süreçler içerebilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almanız, haklarınızı korumanız açısından önemlidir. İstanbul gibi büyük bir şehirde, bu konuda uzmanlaşmış avukatlar bulmak mümkündür.
Araç Değer Kaybını Kim Öder
Araç değer kaybını ödeme yükümlülüğü, kazanın oluş şekline ve kusur oranlarına göre belirlenir. Genel olarak aşağıdaki durumlar söz konusu olabilir:
- Eğer kazada tamamen veya kısmen kusurlu olan taraf siz değilseniz, kusurlu olan tarafın Zorunlu Trafik Sigortası (ZTS) poliçesi, araç değer kaybınızı karşılamakla yükümlüdür. ZTS, karşı tarafın malına verdiği zararları belirli limitler dahilinde teminat altına alır.
- Eğer kusurlu tarafın sigortası yoksa veya sigorta poliçesi değer kaybının tamamını karşılamıyorsa, kusurlu tarafın kendisi, bakiye değer kaybını ödemekle yükümlüdür.
- Kasko sigortası, genellikle kendi aracınızdaki hasarları karşılar. Ancak, bazı kasko poliçelerinde “İhtiyari Mali Mesuliyet” teminatı bulunur. Bu teminat, sizin kusurlu olduğunuz bir kazada karşı tarafın aracında meydana gelen değer kaybını da kapsayabilir. Poliçenizin kapsamını dikkatlice incelemeniz önemlidir.
