Eşin Miras Payı

Eşin miras payı her durumda aynı olmayacaktır. Miras bırakan kişinin öldüğü tarihte sağ kalan eşi bulunması halinde sağ kalan eş her durumda yasal mirasçı olacaktır. Miras bırakanın yasal mirasçısı olan kan hısımlarından kimsenin bulunmaması halinde sağ kalan eş tek başına mirasçı olacaktır.

Sağ kalan eşin diğer yasal mirasçılarla birlikte mirasçı olması durumunda alacağı pay değişkenlik gösterecektir. Duruma göre miras bırakanın çocukları ile veya anne ve babası ile mirasçı olabilir. Eğer her üç zümrede de mirasçı olabilecek kimse bulunmuyorsa, sağ kalan eş tek başına mirasçı olur. Sağ kalan eşin mirasçılığı ve pay oranı Türk Medeni Kanununun 499 maddesinde düzenlenmiştir.

Ölüm tarihinde tarafların boşanmış olması durumunda sağ kalan eş mirasçı olamayacaktır. Yasal olarak resmi nikâhı bulunanlar birbirine mirasçı olabileceklerinden dolayı imam nikâhlı eşler birbirlerine mirasçı olamazlar.

Eşin Birinci Derece ile Birlikte Mirasçı Olması Durumunda

Birinci dereceden yakınlar henüz hayatta ise eşin alması gereken miras payı 4’te 1 oranda belirlenmiştir. Sizlere olayı bir örnek üzerinden açıklamamız gerekir ise;

100 bin liralık bir mirastan eşin alması gereken pay miktarı 25 bin liradır. Bu eş ve miras bırakan kişinin 3 çocuğu olduğunu varsayarsak, 3 çocuk anneden veyahut da babadan kalan 75 bin liralık mirası 3 eşit parçaya pay ederek kullanmalıdır. Dolayısıyla her bir çocuk başına 25 bin liralık miras düşmektedir.

Eşin İkinci Derece ile Birlikte Mirasçı Olması Durumunda

Miras bırakan kişinin herhangi bir birinci dereceden yakınının bulunmaması durumunda, ikinci dereceden yakınlar ile mirası paylaşacak olan eşin alacağı miras payı da artacaktır. Bu durumda eşin alması gereken miras oranı Türk Medeni Kanunu 499. Madde gereğince yarı yarıya olarak belirlenmiştir.

Az önce sizler ile yukarıda paylaştığımız ve 100 bin liralık bir mirası konu alan örneğimize göre bu sefere eş 50 bin lira kadar pay alırken, miras bırakanın annesi ve babası eğer hayattalar ise 25’er bin lira kadar mirastan pay alacaklardır. Tabii ki burada dikkat edilmesi gereken bir konu ise miras bırakan kişinin kardeşleridir. Annesi ve babası ölmüş miras bırakan kişinin kardeşleri, her biri eşit oranda pay alarak 50 bin lirayı bölüşme hakkına sahiptirler.

Eşin Üçüncü Derece ile Birlikte Mirasçı Olması Durumunda

Üçüncü zümre ele alındığında ise hısımlık bağı giderek zayıflayacağı için eşin mirastan alacağı pay oranı da artmaktadır. Bu durumda sağ kalan eşin mirastan alacağı pay oranı 4’te 3’ü kadardır. Yani 100 bin lira değerindeki mirasın 75 bin lirasını miras bırakanın sağ kalan eşi almaktadır. Bu durum da yine Türk Medeni Kanunu 499. maddesi ile belirlenmiştir.

Kalan 25 bin lirayı ise eşin üçüncü zümreden yakınları almaktadır. Miras bırakanın dedesi veyahut da ninesi hayatta ise 25 bin lirayı kişi başına 12 bin 500 lira olacak şekilde bölüşmeleri gerekmektedir. Miras bırakanın öldüğü tarihte dedesinin ve ninesinin hayatta olmaması olasılığında; duruma göre miras bırakanın halası, teyzesi, amcası, dayısı veya onların çocukları mirasçı olacaklardır.

Eşin Yalnız Başına Miras Hakkına Sahip Olduğu Durumlar

Türk Medeni Kanun hükümlerine göre eğer miras bırakanın üç dereceden de mirasçısı bulunmuyorsa, tek mirasçı miras bırakanın sağ kalan eşi olacaktır. Ayrıca bu duruma göre, eşin var olması, devletin miras hakkının da önüne geçmektedir. Sağ kalan eş, söz konusu miras mallarının tamamına sahip olur.

Nikâhsız eşin miras hakkı

İmam nikâhlı eşin miras hakkı var mıdır? Sağ kalan eşin mirasçı olabilmesi için miras bırakan ile aralarında geçerli bir evlilik ilişkisi bulunması gerekmektedir. Bu sebeple imam nikâhlı eşin miras hakkı olmayacaktır. İmam nikâhlı eş mirasçılık belgesinde bulunmayacaktır. Mirastan pay alamadığı gibi, ölen eşinin aldığı emekli maaşından da yararlanamayacaktır.

Yargıtay Kararı Eşin Mirasçılığı

Davacılar vekili, davacıların babası olan miras bırakanın 02.05.2008 tarihinde öldüğünü, geriye mirasçı olarak ilk evliliğinden olan çocukları davacılar ile ikinci eşi Fatma’nın kaldığını, ancak miras bırakanın vefat etmeden önce ikinci eşine karşı Antalya Aile Mahkemesi’nin 2011/1***6 Esas sayılı boşanma davası açtığını ve bu dava devam ederken miras bırakanın vefat ettiğini, davaya çocukları tarafından kusur yönünden devam edildiğini, yapılan yargılama sonucunda Mahkeme’nin kararı ile davalı eşin kusurlu olduğunun tespitine karar verildiğini, kararın Yargıtay 2.Hukuk Dairesi tarafından onandığını açıklayarak miras bırakan babalarının mirasçılarını gösterir veraset belgesinin verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, miras bırakanın 02.05.2008 tarihinde ölümü ile mirasçı olarak eşi ile 09.03.1998 tarihinde ölen eski eşi Sultan’dan olma çocukları; N**n, B***m ve N**i’ye bıraktığı kabul ederek miras paylarını belirlemiştir.

Hüküm süresi içinde davacılar vekili tarafından kusurlu eşe pay verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile temyiz edilmiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 575. maddesi hükmünde mirasın ölümle açılacağı, aynı kanunun 181.maddesinin birinci fıkrası hükmünde boşanan eşlerin bu sıfatla birbirlerinin mirasçısı olamayacakları ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça kaybedecekleri, ikinci fıkrasında ise boşanma davası devam ederken, ölen davacının mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve davalının kusurunun ispatlanması halinde de yukarıdaki hükmün uygulanacağı açıklanmıştır.

Toplanan delillerden, miras bırakan ile 13.09.2000 tarihinde evlendikleri, miras bırakan tarafından boşanma davası açıldığı ve miras bırakanın yargılama sırasında 02.05.2008 tarihinde öldüğü, geride kalan mirasçıları tarafından boşanma davasına devam edildiği, Antalya Aile Mahkemesi’nin 2011/1***6 Esas, 2012/5**0 Karar ve 07.05.2012 günlü kararıyla davalı eşin kusurlu olduğunun tespitine karar verildiği, mahkemenin bu kararının Yargıtay 2.Hukuk Dairesi’nce onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.

Az yukarıda açıklanan yasal düzenleme gözetildiğinde kusurlu eşin miras bırakana mirasçı olamayacağı ve mirasından pay alamayacağı kuşkusuzdur.

Hal böyle olunca, mahkemece kusurlu eşe de mirastan pay verilmesine karar verilmesi isabetsiz, davacılar vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA oybirliğiyle karar verildi. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2013/15088 E. , 2014/9135 K.