Aile konutu şerhi işlenmesi için tapu müdürlüğüne başvuru yapmanız gerekmektedir. Başvuru sırasında evliliğin devam ediyor olması gerekmektedir. Eşlerin boşanmalarına karar verildiyse artık aile konutu şerhi verilmesi söz konusu olmaz.
Aile hayatının temel taşlarından olan ve eşlerin ortak yaşamını sürdürdükleri evin korunmasını amaçlayan bu şerh, malik olan eşin mülk üzerinde bazı önemli işlemleri, diğer eşin rızası olmadan gerçekleştirememesini öngörür.
Aile konutu şerhi uygulandığı zaman, aile konutu olarak belirlenen taşınmazın sahibi olan eş, diğer eşin onayı olmaksızın bu taşınmaza ipotek koyma, satış ve benzeri mülkiyeti etkileyen işlemleri yapamaz. Bu şerh, malik olmayan eşin de yaşadığı konutta bir güvenceye sahip olmasını sağlar.
Aile konutu şerhi eşlerin sahip olduğu tüm gayrimenkullere uygulanamaz. Yalnızca aile konutu olarak tanımlanmış ve fiilen aile yuvası olarak kullanılan mülkler bu şerhin konulması için uygundur.
Bu yasal düzenleme sayesinde, aile konutunun malik olmayan eşten habersiz olarak satış veya borca konu olmasının önüne geçilmiş olur.
Aile konutu şerhinin amacı; evlilik birliği içerisinde, ailenin barınma hakkını korumak ve diğer eşin haberi olmadan aile konutunun elden çıkarılmasının önlenmesidir. Aile konutunun korunması, modern hukuk sistemlerinin genelinde yaygındır.
Aile Konutu Şerhi Nedir?
Şerh, tapu kaydında yazan açıklamalardır. Tapuda kayıtlı her bir taşınmazın kayıtları devlet tarafından tutulur. Bu kayıtlara taşınmazın bulunduğu il, ilçe ve mahalle bilgileri ile ada ve parsel numarası yer alır. Tapu kaydında ayrıca taşınmazın niteliği yazılıdır. Taşınmaz niteliği olarak tarla, bağ, bahçe, ofis, dükkân, daire gibi kelimeler yazılır. Tapu kaydında ayrıca şerhler hanesi bulunur. Aile konutu şerhi sadece konut olarak kullanılabilecek taşınmazlar için söz konusu olabilir. Arsa, tarla, bağ, bahçe gibi nitelikteki taşınmazlar için şerh verilemez. Taşınmazın tapu dairesindeki kütüğünde yer alan şerh sayesinde, artık bu taşınmazın aile konutu olduğu herkes tarafından biliniyor sayılacaktır.
İşlem yapılmak için başvuru yapıldığında, tapu memuru, bu işlemin yapılması için taşınmazın sahibinin eşinin de onayının alınması gerektiğini bildirecektir.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?
Tapuya giderek aile konutu şerhi alabilirsiniz. Bunun için eşlerden birinin konutun bulunduğu tapu müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Eşler birlikte giderek de aile konutu şerhi alabilirler. Aile konutu şerhi alabilmeniz için, işlem yapmak için talepte bulunduğunuz konutun tapuda ya sizin adınıza kayıtlı olması lazım ya da eşinizin adına kayıtlı olması lazım. Eşlerin aile konutu olarak kullandıkları ev eğer kiralıksa, tapuda aile konutu şerhi alamazsınız.
Aile konutu şerhi, eşlerin ortak yaşamlarını sürdürdükleri evle ilgili olarak, taşınmazın tapu kayıtlarına eklenen bir yasal uyarıdır. Bu şerh, konutun, eşlerin rızası olmadan satılmasını veya üzerinde ipotek kurulmasını engeller. Aile konutu şerhi koymak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir.
Eşler arasında yasal olarak tanınmış bir evlilik olmalıdır. Şerhin konulacağı konut, eşlerin sürekli olarak kullandığı ev olmalıdır.
Gerekli Belgeler;
- İkametgah Belgesi: Muhtarlıktan, konutun aile konutu olduğunu belgeleyen yazı.
- Evlilik Cüzdanı: Eşlerin evli olduklarını ispat eden evlilik cüzdanı veya nüfus kayıt örneği.
- Kimlik Bilgileri: Fotoğraflı nüfus cüzdanı ve fotokopisi.
- Fotoğraf: Başvuru sahibinin vesikalık fotoğrafı.
- Vekaletname: Başvuru vekil aracılığıyla yapılacaksa noter onaylı vekaletname.
- Tapu ve Kadastro Bilgisi: Gerektiğinde, tapu kayıtları ile uyuştuğuna dair kadastro müdürlüğünden alınacak belge.
Tapuda adına taşınmaz kayıtlı olan eş, yukarıda belirtilen belgeler ve aile konutu şerhi dilekçesi ile doğrudan ilgili tapu müdürlüğüne müracaat edebilir. Ayrıca, mahkeme kararı ile de tapu müdürlüğüne aile konutu şerhi için müzekkere yazılabilir. Başvuru sırasında gereken tüm belgelerin eksiksiz ve doğru olarak tapu müdürlüğüne sunulması gerekmektedir.
Aile konutu şerhi konulması, eşlerin ortak yaşam alanlarının korunması bakımından büyük önem taşır ve bu süreçte yukarıda sıralanan adımların dikkatlice takip edilmesi gerekir.
Aile Konutu Şerhi Şartları Nelerdir?
Aile konutu şerhi alabilmek için üç şart bulunmaktadır. ilk şart bu taşınmazın mülkiyetinin size veya eşinize ait olmasıdır. İkinci şart ise evliliğinizin devam ediyor olmasıdır. Diyelim ki eşiniz evi terk etti. Bir aydır da eve uğramıyor. Boşanma davası da açmadı. Bu durumda da aile konutu şerhi için başvuru yapabilirsiniz. Bununla birlikte, eşler arasında boşanma davasının bulunması aile konutu başvurusu yapmanıza engel değildir; fakat kesinleşmiş bir boşanma kararı bulunuyorsa, aile konutu şerhi için yaptığınız başvuru ret edilecektir.
Son şart ise başvuru yapılmasıdır. Aile konutu şerhi kendiliğinden verilmez. Eşlerden birisinin başvurusu yeterli olacaktır. Eşiniz sizinle birlikte gelmek istemiyorsa, onu zorlamanıza gerek yok. Tek başınıza da başvuru yapabilirsiniz ve bu şerhi alabilirsiniz. Uzman bir avukattan yardım almak için bizlerle iletişime geçebilirsiniz.
Gerekli şartları sağlamanız durumunda başvurunuz kabul edilecektir. Bunun üzerine kullanmış olduğunuz konutun tapu kaydına aile konutu olduğu açıklama olarak yazılacaktır. Bu şerh sizi koruyacaktır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunursa konutun sahibi olan eş tek başına tapuda işlem yapamaz. Eğer bu konutu satmak isterse, eşinin de tapuya gelmesi ve onay vermesi gerekir. Bu taşınmaz diğer eşin izni olmadan satılamayacağı, bağışlanamayacağı gibi, ipotek de verilemez. Böylelikle taşınmazın sahibi olmayan eş ve dolaylı olarak da aile korunmuş olur.
Aile konutu şerhi olan bir taşınmazda, boşanmadan sonra kimin yararlanacağına hâkim karar verir. Anlaşmalı boşanma halinde ise, aile konutunun kime ait olacağına eşler karar verirler. Aile konutunun kat mülkiyetine tabi olması gerekmektedir. Aksi durumda şerh konulması mümkün olmayacaktır.
Başkasına Ait Eve Aile Konutu Şerhi
Evlenmiş kişilerin hayatındaki en önemli mekan olan aile evi, özel bir hukuki koruma altındadır. Bu koruma, aile konutu şerhi ile sağlanır fakat şerhin konulabilmesi için özellikle bir şartın yerine getirilmesi gerektiği unutulmamalıdır: Evin, eşlerden birinin mülkiyetinde olması zorunludur.
Eşlerden biri adına tapuda kayıtlı olmayan bir eve aile konutu şerhi koymak mümkün değildir. Dolayısıyla, eğer aile evi olarak kullanılan taşınmaz, üçüncü bir kişinin mülkiyetinde ise, yani başkasına ait ise, bu ev için aile konutu şerhi uygulanamaz.
Aile konutu şerhi, evlilik birliğindeki taşınmazların korunmasında önemli bir rol oynar. Fakat başkasına ait bir eve bu şerhi koyma girişimleri yasal olarak geçersizdir. Eşlerin, korumanın sağlanabilmesi için aile konutu olarak kullandıkları taşınmazın üzerinde sahiplik haklarının olması şarttır. Bu durum, aile konutu şerhinin temel prensibini oluşturur ve göz önünde bulundurulması gereken bir husustur.
Aile Konutunun Kiralık Olması
Peki, eşlerin birlikte kullandıkları konut kendilerine ait değilse, bir başkasından kiralanmışsa ne yapabilirsiniz. Kiralık taşınmazlar da aile konutu olarak kullanılabilir ama tapudan şerh alınamaz. Eşler aile konutu olarak kullanacakları evi kiralarken sözleşmeye her ikisi de adını yazdırarak imzalayabilir. Böylelikle her iki eş de kira sözleşmesini tarafı olacaktır. Ancak bir şekilde unuttunuz ya da ihmal ettiniz ve kira sözleşmesinde eşlerden sadece biri taraf olarak yer alıyor. Böyle bir durumda Türk Medeni Kanununun 194 maddesi gereğince; kiracı olmayan eş, kiraya verene noterden bir bildirim gönderebilir. Böylelikle kiralananın aile konutu olduğu ve kendisinin de sözleşmenin tarafı olduğunu bildirebilir.
Peki, bunun ne faydası olacak diyebilirsiniz. Bu yolla artık eşiniz sizden habersiz olarak kira sözleşmesini sonlandıramaz. Yine eşinizin tek başına verdiği tahliye taahhütnamesi de geçerli olmayacaktır. Ayrıca kira sözleşmesinde adı yer alan eşin ölmesi durumunda da sözleşme sağ kalan eş için geçerli olmaya devam edecektir. Bu sebeple bu hakkın kullanılmasını öneriyoruz.
Aile Konutu Şerhi Başvuru Sırasında Gereken Belgeler
Başvuru için gitmeden önce aşağıda yer alan belgeleri yanınıza almayı unutmayın. Öncelikle muhtardan ikametgâh ve konutun aile konutu olarak kullanıldığını gösterir belge almalısınız. İkinci olarak evlilik cüzdanınızı yanınıza almalısınız. Kimlik kartınızı ve tapu bilgilerini de yanınızda bulundurmalısınız.
Aile Konutu Şerhi Olan Bir Evi Alabilir Miyim?
Bir ev beğendiniz ve fiyatta da anlaştınız. Satın almak istiyorsunuz; ancak satış işlemleri için satıcı ile birlikte tapu müdürlüğüne gittiniz. Tapu memuru size, satın almak istediğiniz taşınmazın üzerinde aile konutu şerhi olduğunu söyledi. Böyle bir durumda bu taşınmazı alırsanız ileride bir sorun yaşar mıyım diye merak edebiliyor olabilirsiniz.
Söz konusu şerh, tapu kaydında adı yer almayan eşi korumak için vardır. Eğer eşlerin her ikisi de taşınmazı satmak isterlerse, onay ve imza verirlerse, satış işlemi geçerli olacaktır.
Tapuya Şerh Nasıl Konulur?
Tapu kaydınıza şerh nasıl ekleyebilirsiniz? Bu süreç, hem anlaşmazlıkların çözümünde hem de diğer birçok durumda kullanılabilir. İşte tapuya şerh koymak için izlemeniz gereken adımlar:
Gerekli Belgeleri Toplayın: Tapu şerhi için ilk olarak tapu dairesine sunulması gereken belgeleri toplayın. Bunlar genellikle şu şekilde sıralanabilir: Tapu senedi fotokopisi, nüfus cüzdanı fotokopisi ve aslı, vekaletname (eğer işlemi vekil aracılığıyla yapacaksanız)
Tapu Dairesine Başvurun: Belgelerinizle birlikte size en yakın tapu dairesine gidin. Burada işlemlerinizin başlatılabilmesi için gerekli form ve başvuru dilekçelerini doldurmanız gerekecektir.
Harcı Ödeyin: Tapuya şerh koydurmanın belli bir masrafı vardır. Bu masraf, tapu harcı olarak bilinir ve işlemi gerçekleştirecek tapu dairesinin veznesine ödenmelidir.
İşleminizi Takip Edin: Başvuru yaptıktan sonra, verilen referans numarası ile işleminizin durumunu takip edebilirsiniz. Gerekli durumlarda tapu dairesi ile irtibatta kalmanız, süreci hızlandırabilir.
Sonucu Kontrol Edin: Tapu dairesi, şerhinizi tapu kaydına işledikten sonra, işlemi kontrol etmek için tapu kütüğünün güncellenmiş bir suretini talep edin. Böylelikle şerhinizin doğru ve eksiksiz bir şekilde kaydedildiğinden emin olabilirsiniz.
Mahkeme kararı gerektiren durumlarda ilgili mahkeme kararının tapu dairesine ibraz edilmesi şarttır. Şerh işlemi tapu siciline kaydedildikten sonra üçüncü kişiler tarafından sorgulanabilir ve hukuken bağlayıcı hale gelir.
Tapuya şerh koymak, tapu sahibinin ve ilgili diğer tarafların haklarını koruma altına almak için önemli bir adımdır. Bu süreci takip ederek, mal varlığınızı etkileyebilecek hukuki anlaşmazlıklara karşı önlem alabilirsiniz.
